ПОПОВИЌ: Оваа награда за нас е голем мотив да продолжиме и понатаму да ја градиме успешно приказната Охридско лето

„Од името на целиот колектив на „Охридско лето“ и од мое лично име искрено се заблагодарувам на Општина Охрид, на градоначалникот д-р Константин Георгиески, на Советот на Општина Охрид како и на Комисијата што за првпат го доделуваат ова признание на Фестивалот кој годинава славеше 60 години јубилеј под посебни услови наречени коронавирус. Но ние успеавме, кога сите големи културни установи немаа програма, да го реализираме Фестивалот. Оваа награда за нас е голем мотив да продолжиме и понатаму да ја градиме успешно приказната Охридско лето и ветувам дека следната година ќе го оправдаме тоа“, рече директорката на „Охридско лето“, Наташа Поповиќ на денешната свеченост на која беа доделени наградата и повелбите Св. Климент Охридски – Патрон на градот.

Ова високо општинско признание е доделено како признание за долгогодишното успешно опстојување на Фестивалот Охридско лето од каде години наназад се испраќа уметничката  порака на нашата духовна престолнина ширум светот.

„ Охридско лето годинава одбележува 60 години успешно опстојување на културниот живот на градот но и на државата. НУ Охрид лето е охридска гордост која на сите нас а и на  туристите кои доаѓаат во летните месеци  ни пружа несекојдневно доживување кое е привилегија на многу поразвиени и понапредни држави. Тоа е доказ дека богатството е во душата и културата на еден народ. Фестивалот Охридско лето има добиено Светиклиментова награда пред десеттина години но тогашниот менаџмент одлучил да не ја прими оваа вредна награда. Затоа ние сега, бидејќи според Статутот не можевме уште еднаш да ја доделиме, одлучивме да врачиме едно вакво специјално признание кои е повеќе од заслужено“, истакна градоначалникот на Охрид Константин Георгиески.

Георгиески потенцира дека Охридско лето е највредното културно збиднување со кое градот се гордее повеќе од половина век.

„Од тој прв настап на Ана Липша Тофовиќ па се до денес кога славиме еден голем јубилеј, 60 години успешно опстојување се радуваме на секое фестивалско издание кое е симбол на високата уметност. Дури и во време на Пандемија Охридско лето успеа со беспрекорна организација да реализира успешно издание. Тоа е за секоја почит и токму затоа заслужува една ваква специјална награда како признание за врвните достигнувања во областа на културата“, рече охридскиот градоначалник.

Советот на Општина Охрид донесе одлука за доделување на ова посебно признание на НУ „Охридско лето“ за достигнувања во областа на културата во изминативе 60 години.

Добитник на највисокото општинско признание, наградата „Патрон на градот- Св. Климент Охридски“ за 2020 година е академик Вера Битракова- Грозданова, неуморен истражувач, универзитетски професор и еминентен научник од областа на археологијата и историјата на уметноста.

Годинешните повелби „Патрон на градот „Св. Климент Охридски“  заминаа во рацете на: ЈЗУ „Општа болница“ – Охрид- како главен носител  на борбата со пандемијата на Ковид 19, посветеноста, стручноста и пожртвуваноста на сите вработени во оваа здраствена установа,    Д-р Мимоза Влаши Хиса- специјалист по гинекологија и акушерство, раководител  на Одделот  за гинекологија, акушерство и неонатолошка опсервација во ЈЗУ „Општа болница“ – Охрид- заради нејзиниот ентузијазам, издржливост, посветеност кон пациентите  и соработка со колегите и Проф. д-р Рубин Земон, социо – културален антрополог- долгогодишен активист во невладиниот сектор  за промоција на мултикултурализмот и толеранција, на богатото културно наследство на Охрид, заштитата на културното и природно наследство, еминентен научник во општествените науки и универзитетски професор.

Советот на Општина Охрид на денешната 52-ра седница донесе Предлог одлука за доделување на посебно признание на НУ „Охридско лето“ за достигнувања во областа на културата во изминативе 60 години.

,,Охридско лето“, години наназад ja испраќа уметничката  порака на нашата духовна престолнина ширум светот.  Од првиот одржан концерт на 4 август во далечната 1961 година во катедралната црква „Света Софија“ па до ден денес,  на сцените на овој древен град, градот на Светите Климент и Наум и лулката на словенската писменост и култура, продефилираа бројни уметници од целиот свет. Меѓу нив и најголемите, најзначајните , најславните.

Н.У „Охридско лето“ 60 години ја негува традицијата на  возвишени и успешни изданија  кои нудат совршенство на класичната музика и театарот. Фестивалот  изминативе години од своето постоење ја потврди и неговата меѓународна репутација и се вгради во европските културни текови кои овозможуваат простор за значајни уметнички достигнувања.

Како еден од најпознатите фестивали во светот,,Охридско лето“ има огромна вредност за македонската култура, но и обврска тоа да се задржи, односно продолжи и во годините кои следат зголемувајќи ги вредностите и успесите.

„Охридско лето“  е еден од главните чинители на музичката и театарската култура на земјава, промотор на националното музичко творештво и амбасадор на македонската уметност во светот.

–Ова за нас е значајна награда, признание за долгогодишните културни достигнувања, признание на заслугите на сите кои допринеле Фестивалот да е светски признат и вреднуван. Со достојна почит и респект изразуваме благодарност до сите светски и домашни уметници кои повеќе од половина век ја испишувале фестивалската историја, до сите оние кои го граделе и се радувале на успехот на најзначајната културно музичко-сценска манифестација. Продолжуваме да чекориме по тој пат со ветување дека овој сценски простор и натаму ќе биде духовен светилник, магично, волшебно огледало и достоен репрезент на уметничките дострели, простор над кој бдее светиот дух на Свети Климент и Свети Наум, вели директорката на „Охридско Лето“, Наташа Поповиќ.

Охрид  градот на УНЕСКО, од 12-ти јули до 20-ти август, 60- години е центарот на уметничките дострели, обележје на културниот идентитет на најдоброто творештво на меѓународно ниво.

На фестивалската сцна настапиле славните имиња како: Боб Дилан, чиј петдецениски влог во американската музика се совпадна со петдецениското постоење на Охридско лето, славниот диригент Зубин Мехта  со реномираната Израелска филхармонија, Џорџ Бенсон, еден од најпознатите џез и фанк гитаристи во светот,  легендарниот Брајан Фери заедно со неговата група “Рокси мјузик”, македонскиот музичар со светска слава, Дуке Бојаџиев, македонскиот гитарист Влатко Стефановски, светски познатиот тенор Хозе Карерас, звездата Барбара Хендрикс , маестро Зубин Мехта еден од најпознатите диригенти на светот, американската оперска дива, Џеси Норман, американската виолинистка Сара Ченг, светски познатото оперско име Инва Мула, маестро Борис Трајанов, познатата виолончелистка од Русија, Наталија Гутман, Џорџ Бенсон, еден од најпознатите џез и фанк гитаристи во светот, светски познатиот композитор Енио Мориконе, славниот руски пијанист и диригент  Михаил Плетњов, познатиот британски виолинист Нејџел Кенеди, македонскиот гитарист Влатко Стефановски, нашиот најпознат пијанист Симон Трпчевски, еден од најдобрите светски пијанисти, русинот Борис Березовски, светски познатиот баритон Дмитри Хворостовски, култниот виолинист  Роби Лакатош, полскиот композитор Кшиштоф Пендерецки ( концертот со Македонската филхармонија прогласен најдобар музички настан во земјава ), светски познатата оперска дива Елина Гаранча, славниот пијанист  Иво Погорелиќ, италијанските оперски ѕвезди, сопранистката Барбара Фритоли и баритонот Лео Нучи, маестралниот светски пијанист Максим Мрвица, познатиот руски виолинист Максим Венгеров, уникатниот и неповторливиот пијанист Фазил Сај, легендарниот џез-трубач Артуро Сандовал од Куба, светската виолиниска Ванеса Меј и многу други звучни имиња.

„Охридско лето“ е активен член на Европската Асоцијација на Фестивали (EFA). На Лисабонскиот самит „Охридско лето“ беше меѓу најдобрите на европската културна сцена. Звучните светски имиња и успешната традиција од 60 години  го искачија на високото трето место во оваа културна Асоцијација. Ова е само потврда дека Фестивалот е надалеку познат и признат, ценет од европската елита, еден од најстарите и најпочитуваните фестивали во тоа семејство.

Охридско лето и во годинава кога сме соочени со светската Пандемија ковид-19 покажа дека е пример како треба да се организира и реализира една врвна манифестација продолжувајќи ја традицијата во која се вреднуваат културните дострели. Коронавирусот не влијаеше врз квалитетот на програмата со која достојно се одбележаа 60 успешни години.

Реализацијата на фестивалските вечери се одвиваше по строго утврдените протоколи и мерки дадени од Комисијата за заразни болести и насоките на Министерството за култура на Република Северна Македонија.

Реализирани 36 настани со домашни и светски уметници без ниту едно откажување со приоритет на нашите македонски уметници, оркестри, театарски куќи кои се столбот на нашата уметничка вредност. Странските уметници пак и покрај строгите протоколи за влез и излез со нивните матични земји го прифатија предизвикот да настапат на нашата најголема музичко сценска манифестација.

–Горди сме што во време кога бројни манифестации се откажаа „Охридско лето“ успеа беспрекорно да реализира едно културно збиднување на врвни уметнички вредности на класичната музика и театарот. Горди сме што Фестивалот покажа свесност, совесност и одговорност.  Не радуваат позитивните критики од сите љубители на уметноста кои го посочија „Охридско лето“ за пример на организатори во време на корона кризата, вели Поповиќ.

 

Со огромно жалење Охридско лето изразува сочувство до фамилијата, пријателите, колегите…

Искрено жалиме што заминува  уште еден  голем голем човек кој со своите дела остави неизбришливи траги во историјата на македонската културна сцена.

Посветен и вљубен во се она што го правеше за културата, за театарот, професионалец но и голем човек, остави зад себе вредни дела издигнувајќи ја драмската уметност како на домашната така и на светската сцена. Дела кои ќе останат во вечната светлина на безвременоста.

Како театарски работник, менаџер, министер, пратеник … секаде беше пример за вреден, професионален, пожртвуван и способен. Културната и македонската јавност ќе го памети по добрите дела затоа што само тие остануваат како вреден спомен на големите луѓе кои прерано заминуваат.

Огромна и вечна ќе биде благодарноста за неговиот придонес во развојот на македонската културна афирмација. Токму тоа ќе остане како сведоштво за неговата големина.

Во овој момент ја нема насмевката на нашите лица но покрај тагата  чувствуваме гордост и чест што бевме пријатели со личност ценет меѓу сите нас, доверлив а пред се добронамерен како за оние од светот на уметноста така и за сите останати.

 

Нека му е вечна слава !

 

Фестивалот Охридско Лето жали за големата загуба, смртта на нашиот голем пријател и уметник д-р Драган Спасески-Охридски.

Својата креативната енергија ја црпеше од Охрид а со своите уметнички дела ја збогатуваше уметничката вредност на Охридско лето.

„Припаѓам само на Охрид. Само овде можам да творам. Има премногу креативна енергија. Овде сум го нашол духовниот мир. Јас припаѓам на Охрид, и затоа и моето уметничко име не случајно е Охридски“

Неговиот мултидисциплинарен пристап кон уметноста, правејќи совршен спој на различните видови уметност – стиховите, ликовното изразување, ентериерното уредување, дизајнот… беше високо вреднуван од љубителите на уметноста.

Како еден од најголемите претставници на модерниот ликовен израз и презентер на уметноста во Македонија и надвор од неа, минатата година во катедралната црква „Света Софија“, го одбележа тридецениот творечки јубилеј со мултимедијалниот проект „Спокоен сум ко врвот… Не прашувам зошто сум се извишил“ со што остави врвна уметничка трага во фестивалската историја на Охридско лето.

Велеше „ Патот да се стигне до себе почува од самото раѓање и трае цел живот а идеите доаѓаат како треперење“.  Таквите идеи секогаш создаваа врвна уметност, но тој пат беше прекраток за да му се радуваме на неговите следни „треперења“.

Почивај во мир драг пријателе на Охридско лето, твојата уметност засекогаш ќе биде видена и препознаена и за идните генерации, за сите љубители на уметничките вредности. Ние ќе те паметиме како пријател на Охридско лето.

Нека ти е вечна слава !

Голема благодарност до сите љубители на музичката уметност и сите читачи на концертните приказни од фестивалската приказна „Охридско лето“, 2020 година.

Почитувани!
Ви се обраќам, со особена почит, за вашето следење на фестивалот и вашата поддршка, многу значајни за уметниците – изведувачи, но и за мене – како нивни раскажувач. Уметниците го заслужуваат најголемото внимание, зошто: наградните аплаузи – траат неколку минути, сензацијата – трае неколку денови, додека пишаниот збор е траен белег за нивниот настап и остварената уметност.
Музиката, создадена и дарувана токму од нејзиниот Творец, до нас ја пренесуваат неговите гласници: композитори и изведувачи. Нејзиниот универзален јазик, со бескрајна моќ и влијание, има единствен универзален превод, разбирлив за сите, а се вика Љубов. Тоа ја прави музиката возвишена, а нејзините гласници се избраници од бескрајната интелегенција. Нив, со најголем благослов им е дадена значајна мисија, во која секој се внесува со љубов и со љубов се изразува. Таквите претставувања заслужуваат со љубов да ги поддржуваш и со љубов да зборуваш за нивното остварено дело. Само тогаш музиката е вистинска и чиста. Секое друго толкување е искривување на нејзината естетска вредност.
Мир и љубов!

Голема благодарност до фестивалот ,,Охридско лето” и неговиот директор г-ѓа Наташа Поповиќ

• Импресии од концертните настани од професор Павлина Нечевска Јосифова

 

 

КАМЕРЕН ОРКЕСТАР НА МУЗИЧКА МЛАДИНА НА МАКЕДОНИЈА ,,САША НИКОЛОВСКИ – ЃУМАР”

КОНЦЕРТ – ,,МЛАДОСТ – РАДОСТ”

 

Музичката младина, традиционално, го оправдува своето присуство во програмата на брендот “Охридско лето”.
Низ нивниот времеплов, на настапи, секогаш водени од извонредни диригенти и педагози, поставувале совршени ревии на извонредни креации, од мајсторите на нашите и странски едукативни центри. Така, ги промовираат, најчесто, нашите инструменталци, но и солисти од други средини. Тие создаваат уметници, кои денес се наши Амбасадори, по светските сцени и институции.
Ние, музичките педагози и изведувачи, не се откажуваме од нив и не ги испраќаме со карта во еден правец. Тие, во секоја прилика и покана, постојано се меѓу нас, за да ги оправдаат нашите заложби и да ни ја наполнат душата. Има ли поголема љубов од чувството радост???
Нема!!!
Радоста е најголемиот степен на љубовта!!!
Во последниве три години, овој оркестар, воден од извонредниот инструменталист, педагог и диригент – Олег Кондратенко, со солистите кои си ги враќаме на гостување кај нас, ни ги овозмозуваат чувствата на восхит и радост.
Синоќешниот концерт, со многу сериозна камерна програма, како и солистичкиот предизвик – Моцарт, кај солистот, беа ставени пред најголемиот испит. Нивниот настап беше на отворено, што е голем хендикеп за нивната меѓусебна соработка, синергијата со публиката и повратни акустични одблесоци, тоа што успешно го остварува внатрешната прегратка и душата на храмот “Св.Софија”.
Младите не признаваат препреки. Тие, сигурни во концепциите на програмата, нејзините подготовки со авторитетот и инструкциите од својот професор, совршено музицираа. Што би рекол нашиот народ: Што знаат младите за тешко „на рамо и дома“!!!
Е тоа и ни го претставија: на рамо инструментите, во глава и прсти камерната литература и на големиот предизвик – одлично одговорија. Тие, многу успешно, Не понесоа низ сите приказни, но овој пат, со акустични одблесоци од надворешната аура на храмот ,,Св.Софиха”, кои лебдеа како светлосни балони.
Солистот, Ѓорѓи Петровски – виолина, нашиот Амбасадор, своето образование (средното и високото), одлично го реализира кај проф. Олег Кондратенко. Но како многу љубопитни изведувачи, во потрага по нови школи, практики и искуства, својата надградба ја специјализира надвор од нашата земја. На синоќешниот настап, како наш гостин, ни го овозмози Моцартовото мајсторство, со сиот негов препознатлив брилијантен печат, со висок интелектуален и изведувачки манир, низ јасната форма, содржина, врвните солистички обраќања во каденците како и силната естетска порака, за едниот претставник од светото тројство на класицизмот; Хајдн – Моцарт- Бетовен.
Како што бидува во традицијата, солистот кој потекнува точно и од овој оркестар, така и оваа година, не почести со лидерската дејност, концерт-мајстор, со која ги исполни сите коресподенции и сугестии меѓу диригентот и оркестарот, повторно со повремени соло интерпретации.
Камерниот оркестар, во континуитет на целосното владеење и професионални интерпретации и во вториот дел љубопитно Не понесоа низ приказните на сите автори од програмата.
Публиката не остана рамнодушна на младата енергија, полна со живот, ентузијазам, дисциплина, професионален манир, што за жал, кај младите генерации во повеќе области се губат таквите вредности и љубовта, како посебна доблест во нивното владеење.
Секако бевме почестени со награден бисер од нашиот автор Марко Виденовиќ. Младите професионалци, со многу расположение и темперамент, ни го отсликаа портретот на авторот, кој беше и претставен пред одушевената публика.
Концертот “Младост – Радост”, испрати порака, преку отворениот Портал пред величенствениот храм, до бескрајната интелегенција, со ветување дека нивната дејност ќе ја оправда сета взаемнита синергија; автор-изведувач-публика, во триаголната пирамида на радоста, упатена кон творецот!!!

Ви благодарам Музичка Младина, проф. Олег Кондратенко и фестивалот ,,Охридско лето”.

 

 

ПРОФЕСИОНАЛЕН МЕШАН ХОР „ПРО АРС“

САШО ТАТАРЧЕВСКИ – диригент

,,ЅВЕЗДИТЕ ОД ПРАВОСЛАВИЕТО”

 

Вокалната музика е најстарата традиција во музичката уметност, воопшто. Таа, во хорската, духовна и световна област, низ сите творечки периоди, ја има остварено богатата литература. Инаку, духовното творештво, диктирано од римокатоличкото и византиското христијанство, претставува најпривлечен предизвик за неговите изведувачи. Во православната служба, пеењето е во a capella стил, (капела-мала црква), додека, во католичката и протестанската служба, пеењето е со инструментална придружба, како би се огласило во големите катедрали.

Хорот ,,Про Арс”, со нивниот уметнички раководител, диригентот, проф. Сашо Татарчевски, во концертната програма, на овогодинешниот фестивал ,,Охридско лето”, понудија, исклучиво, духовни композиции во a capella стил. Изборот, автори и дела, е многу студиозно подготвен и реализиран, точно од земјите во кои православната традиција го достигнува и одржува зенитот на хорското творештво и традиција. Тоа се претставници од Русија (А. Јонафан, С. Рахмањинов, П.И. Чајковски, П. Чесноков, А. Шнитке; Македонија (К. Македонски, Т. Зографски); Украина (М. Леонтович, Ј. Фалик, О. Манулјак); Србија (М. Говедарица); Бугарија (П. Динев) (редоследот го напишав според програмата м. з.).

Концертот, успешно ги оствари своите форми на пеење; колективно-хорско, со извонредно моделиран камерен апарат од дваесет, млади професионални учесници, но секако дека изворот од богослужбата помеѓу свештеникот и верниците – хорот, уште при првата композиција, беше магично остварен со респонзоријалното – наизменично пеење од солистот и хорот.

Хорскиот звук, овој пат под отворено небо, пред храмот ,,Св.Софија”, а не во неговите внатрешни прегратки, во кои треба акустички да ги поддржи и помилува гласовите, како што е редот за овој стил на a capella интерпретација, беше остварен со знанственост, мудрост и интелектуална култура. Немаше никаков хендикеп дека настапот се одвива надвор, претходно, со нов начин на подготовки, заради состојбите во кои се наоѓаме, како и потребна дистанца, меѓу учесниците, во текот на изведбите.

Проф. Сашо Татарчевски, исклучителен диригент, со посветена дејност и умеење, успешно ги пренесе своите извонредни концепции, својствени за овој стил, очигледно, нему многу драг. Неговата максимална ангажираност, во водењето и сугестивното влијание, низ јасната мануелна техника, ги оствари сите креативни интерпретации на програмата. Сите дела, без оглед на своето потекло и авторските средства, остварија заемен континуитет во оформувањето на импозантното виножито под кое, сите тие, го обединија колоритот на спектарот од бои. Само христијанската философија, формула во ваквото творештво, може да ја постигне таквата магична целина.

Хорскиот, камерен колектив, составен од одлични гласови, одговорни и предадени во својата дејност, и при најсложената a capella репродукција, одговорија со беспрекорна интонација и усогласени хармонии, со расчистени и совладани вокални техники, низ јасната дикција од текстот. Тие и овој пат, го потврдија својот атрибут – Амбасадори на хорската уметност.

Солистите: Јане Дунимаглоски и Мартин Блажевски, лидери- свештеници во респонзоријалната форма; Изабела Димовска и Елена Васова, лидери-ангели во истата форма, моделирани од мајсторството на нивниот диригент, прекрасно ги обоија ѕвездите од виножитото пред храмот ,,Св.Софија”. Тие, во дијалогната форма со хорот, со перфектна компактност, сосема природно, не бегајќи од воедначениот спектар на бои, зрачеа, изнијансирано и со многу вкус. Сите солисти ја остварија магичната моќ на убавината и топлината на камерните, вокални гласови, што е привилегија во духовната литература.

Диригентот со изведувачите, сите водени од заемната љубов, ја освоија воодушевената публика. Таа, не остана рамнодушна пред приказот на совршена естетика, низ покриеното-заокружено пеење, својствено за школуваните, благородни гласови, насенчани со привлечни динамични нијансирања, ниту пак ги сокри чувствата и емоциите на волшебното уживање. Универзалната синергија автор – изведувачи -публика, ја заокружија пофалните аплаузи, овации и достоинствениот поклон, во знак на благодарност, упатени до Творецот, токму преку отворениот портал пред храмот.

,,Вистинската уметност останува за вечност”, Бетовен.

Благодарност до соѕвездието, хорот ,,Про Арс”, нивниот диригент Сашо Татарчевски и до фестивалот ,,Охридско лето”.

 

 

,,КОНЦЕРТ НИЗ ЗЕМЈИТЕ НА АВТОРИТЕ“

МАРИЈА ЃОШЕВСКА – пијано, МАКЕДОНИЈА

 

Постоењето на музиката како уметност, која го води човекот кон убавото и возвишеното, е неоспорна творевина. Но на прашањето – Каде се крие нејзиното духовно богатство и вредност? – најдобро Ни одговараат нејзините изведувачи, пренесувачи на универзалното во неа.

Пијаниската, проф. д-р Марија Ѓошевска, на фестивалот ,,Охридско лето”, понуди студиозно подготвена програма. Таа, овој пат, Не понесе на патување низ земјите на авторите од програмата, поаѓајќи од парискиот романтизам на Шопен, до македонското национално богатство – Томе Манчев, за повторно да Не врати во Париз, овој пат со имресионизмот на Равел, а на крајот, херојски да заврши, со полскиот Шопен.
Пијанистката Ѓошевска, од избраните валцери на концертот, многу успешно ја илустрира нивната елегантност, остварувајќи ја авторската цел, со неговите ,,контра валцери”, низ нивната стилизација, да создаде концертни бисери на мудроста. За многумина, поетот на пијаното се искажува само преку него, но Ѓошевска ни ја потврди авторската концепција дека покрај пијанистичката брилијантност, кај првите два валцери, изведена со сиот виртуозен израз, агогичка креативност на отпеаните – con anima фразирани мелодии, со богати хармонии и модулативни бои, низ развиенатата форма, маестрално ја истакна семоќната привлечност на пијаното. Авторската концепција во пијаното да ги смести инструменталните состави, беше одлично остварена, со гудачкиот квартет, кај третиот валцер, како и подвижноста на дрвените дувачки инструменти, во дијалог со оркестарот и пијаното, кај четвртиот валцер. Низ континуираната илустрација на валцерите, преку остварениот аристократски дух на г-дин Шопен, пијанистката Не пренесе во галантните концертните салони на Париз, во кои, секој дел од формата, отсликуваше портрети на различни ликови, огледани во декорот на огледалата.
Во следните две шопенови ноктурна, со особен субјективен белег на авторот, изразен исклучиво пијанистички, ги чувме сите расположенија, кога уметникот, сам во себе, си ја менува состојбата на чувствата, преточени во различните делови од нивната форма. Восхитен портрет на авторот, во кој пијанистката ги раскажа сите негови тајни, како плод на неговата природа.
Композиторот д-р Томе Манчев, во својата композиторска, современа техника, не признаваше граници, а неговата склоност кон импозантните оркестрации, се главен израз во неговиот портрет. Пијанистката Ѓошевска, познавајќи го авторот како свој професор и пријател, а при тоа и неговиот творечки израз и неговата природа, во интерпретацијата на неговата Соната за пијано, збогатена со сета оркестрација низ боите на оркестарските изведувачи, како и акустичните одбледоци од сите инструменти, ,,присутни” во храмот, го оствари авторскиот концепт, можностите на пијаното да прозвучат во ,,Симфонија за пијано”.
Повторното враќање во Париз, солистот Ни го приреди со францускиот импресионист Равел, кој инспириран од романтичните мајстори, особено Лист, ги создава оркестарскиот ,,La vals”, како и циклусот за пијано, ,,Благородни и сентиментални валцери”, бисерите во програмата на концертот. Тие, во нивниот стилизиран стил, низ развиените форми ги обединуваат романтичарските наследства, како фундамент на содржината, со вметнување и користење на новите импресионистички, виртуозни одбледоци, обоени со многу јасни и живи бои. Пијанистката Ѓошевска, во голем пијанистички манир, со испеани фразирања, во кои се насетува влијанието од таткото на импресионизмот – Дебиси, многу привлечно Ни ги отслика, со средствата на рафинираните – авторски изрази.
Шопен, во последното дело, овој пат од Полска, со неговата ,,Херојска полонеза” постави голем предизвик пред пијанистката, која на воинственото барање, без двоумење, одговори херојски, спремна да го активира сиот арсенал, како кај пијаното, така и во боите на оркестарот. Таа создаде одлична слика на триумфални најави за војна, која доби свој виртуозен развој, во средишниот дел, до одекот на трубата, во победничката, финална химна. Само Шопен е единствениот автор кој тоа го постигна на пијаното, но нашиот војсководец, Ѓошевска, од бојното поле – храмот ,,Св.Софија”, Не понесе на триумфалната Тврдина, како би ја доживеале помпезната слава. Полскиот Шопен, овој пат, остана во Охрид, заробен во срцата на одушевената публика, која со бурни аплаузи и овации, го испратија споменот на авторот во Полска.
Пијанистката, неуморна и расположена, Ни подари два биса од македонските автори, Панде Шахов и од, неодамна починатиот, проф. Благој Цанев, кристални бисери, изведени во голем сјај и со голема почит.

Благодарам Марија за најубавото патување. Вие на концертот бевте најдобриот ,,туристички” водич, низ земјите на авторите. Благодарност до фестивалот ,,Охридско лето”.

 

 

АВТОРСКА ВЕЧЕР НА КОМПОЗИТОРОТ ТОМЕ МАНЧЕВ

,,ПАТ КОН СВЕТЛИНАТА”

 

Синоќешната ВЕЧЕР ПОСВЕТЕНА НА КОМПОЗИТОРОТ ТОМЕ МАНЧЕВ, на фестивалот ,,Охридско лето”, е настан, со голема почит кон споменот на авторовиот портрет, творештво и неговата дејност. Воведното обраќање, од селекторката на фестивалот – проф. Даница Стојанова, го отвори светлосниот портал на космичките комуникации, меѓу Нас-битијата од различните димензии, точно во предворјето на магичниот храм ,,Св.Софија”, со едноминутно обраќање од сите присутни, испратено до неодамна починатиот д-р Томе Манчев. Неговото духовно присуство, беше остварено преку трансферот на изведувачите и модераторите, Маја Чанаќевиќ-внука на авторот, одличен ликовен уметник, која ги отслика сите цртежи на неговиот портрет; субјективни и надворешни биографски приказни, како плод на авторовата подвижна и неуморна амбиција и д-р Валентина Велковска – Трајановска, студент на авторот, која претстави студија на огромното творештво на авторот, класифицирано според творечките периоди и јазикот на изразувањето.

Да зборувам за Томе Манчев, мојот драг и почитуван колега и пријател, низ нашиот заеднички период од студенските денови до денес, ќе биде украден дел од неговата афирмирана и авторитетна личност и дело. Многуте генерации ученици, студенти, колеги, изведувачи и публика, поминале низ неговото виножито и просветлени ја продолжиле патеката на професионализмот.
Јас, денес, сакам да Ви ја откријам тајната на Томе. Тој имаше моќ да ги потиснува и вешто да ги сокрива своите емоции кон луѓето и настаните. Неговите љубови беа татковината, своите најблиски, своите професори, своите творевини, но најмногу од се – своите деца, учениците и студентите. Неговите чувства, кон нив, никогаш не ги споделуваше со транспарентни емоции, туку се однесуваше на свој, чуден начин. Беше секогаш строг и службен и меѓу нашите, дијаметрално-различни природи. Ме убедуваше дека јас ги расипувам младите (во некои случаи беше во право), а тој ги држи во стегната дисциплина, како би ги побудил во нивната одговорност и вреден труд кон работата (и овде имаше до некаде право, зошто често кажуваше дека тие знаат да злоупотребуваат). Се соживуваше со своите престроги критериуми, низ едукативниот процес кај младите, но на крај знаеше да го доживува напливот на радоста и задоволството, повторно сокриени, создадени од резултатите и успехот.
Неговата внатрешна љубов и масовна енергија, најтранспарентно го предадоа во неговото творештво, собрано по патот на најголемите истражувања и собирања низ најкомпетентните рудници. Неговото творештво, солистичко- инструментално и вокално, камерно и оркестарско, честопати е изразено со оркестарски третман на учесниците од партитурата, во поголемиот дел од неговото творештво, како плод на неговата импозантна творечка инвенција. Тоа одлично го оствари пијанистката Марија Ѓошевска, уште на претходната рециталска вечер, во храмот ,,Св. Софија”, пренесувајќи го сиот симфониски израз од својот професор Манчев. Ако сте информирани дека пијаниската свиреше Соната за пијано, Вие сте во голема заблуда. Таа беше диригент и изведувач на ,,Симфонија за пијано”, со сета оркестрација-збогатена и нијансирана со инструменталните, акустични одбледоци од сите инструменти, ,,присутни” во храмот.

Синоќешните изведувачи, сите ученици и студенти на авторот, со најголема подготвеност и одговорност, впрочем
како што секогаш биле пред него, изведоа само мал опус од неговото огромно творештво.
Марјан Милошевски-фагот, солистичкиот монолог и дијалог го претвори во камерен состав, во кој учесниците, низ богатите технички грифови и колоритноста низ регистрите, Ни ја претставија магијата на составот;

Весна Ангеловска-Христов-пијано, низ неговите минијатури Ни ја отвори авторската субјективност-љубовта, желбите, радостите и упатените пораки до младиот свет;

Горан Начевски-баритон и Елена Атанасовска-Ивановска-пијано, низ циклусот на баладата ги визуелизираа авторските концепции, низ мотото на детскиот свет и инструментот, раскажани од авторската перцепција за детската желба;

Камерното дуо-Љубиша Кировски-виолина и Маја Шутевска-Кировска-пијано, во Сонатата го остварија авторскиот извонреден концепт, кој овој пат од вокално, солистичко, ожалостено оплакување, прерасна во вокален, ламентозен колектив, во кој сите учесници, равноправно, дијалогизираа во отпеаните драмски одбележја на литургиското опело;

Антоние Весковски-оркестар од ударни инструменти и Весна Ангеловска-Христов-пијано, со извонредна атрактивна и виртуозна содржина, со голема прогресивна градација на изведбата, маестрално ја осветлија патеката кон светлината, низ која одекот од последните ѕвона, кај Весковски, го отпоздравија авторот, и овој пат задоволен, а Ние сигурни, дека замина во пресрет на светлосни битија. Со Нив, сигурно дека неуморно ќе соработува во новите димензии на универзалноста, оставајќи се тука духовно, во своето творештво, како сведоштво на неговото- безвремено постоење.

СЛАВА ТИ, ПРИЈАТЕЛУ МОЈ!

Благодарност до сите учесници, за блескавиот професионализам, и до фестивалот ,,Охридско лето”.

 

 

КОНЦЕРТ – “РАСКОШ”

ВИКЕНА КАМЕНИЦА – мецо сопран      МЕРИТА РЕЏА-ТЕРШАНА – пијано, Албанија

 

Да се биде уметник – треба да се биде слободен. Да се биде слободен – треба да се владее техниката на изведување. Да се владее технички – треба да се совладаат; образованието, работата и дисциплината. За да се обединат сите компоненти – треба да се има голем дар од Творецот, обдарен со голем музички потенцијал и љубов.
Солистот Викена Каменица – мецосопран, во соработка со Мерита Реџа-Тершана – пијано соработник, Ни претстави боженствена уметност, изразена со исклучителни; дарба, техника, магичен шарм и привлечна слобода.
Публиката на фестивалот “Охридско лето”, ја имаше ексклузивната привилегија да биде дел од еден настан кој, едноставно, несакаш никогаш да заврши. Ретки се можностите како восприемач во аудиториумот, да се препуштиш целосно на концертната изведба, која те води во световите на; љубовта, убавината, тагата, шармот, болката, копнежот, интригите итн…. Токму оваа Дива, преку својот природен и многу солидно надграден драмски израз, Ни дозволи да влеземе во овие светови и да ги вкусиме сите емоции, претопени во железниот репертоар на; мајсторите на камерната соло песна, лидерските арии од оперското творештво, до шармот на новите жанрови и композиции од националното богатство. Дивата Викена Каменица, со нејзината колоритна вокална разиграност ја обогатуваше секоја испеана фраза, создавајќи палета со бои, исенчани со импозантни градации, присутни во сите композиции. Нејзините изедначени регистри и овозможуваа потполна слобода во изведбата на делата, создавајќи впечаток дека сето тоа е претставување на едно вокално вајарство, кое Ни докажа дека не постојат никакви ограничувања на мецосопранскиот вокален опсег.Таа понуди беспросторни и сигурни висини и низини, извајани со интонациска и техничка стабилност и сочност, (што би рекле нашите музичари – пеачи – мрсен глас).
Богатиот опсег на гласовните можности, можеби во иднина, ќе Ни приреди и задоволства од алтовските ликови на големите драмски автори; Верди и Вагнер.
Дивата, обдарена и слободна со своето доминантно владеење и драмска сугестивност, во сите дела оствари визуелна претстава кај сите присутни. Чиниш, во храмот се ротираат сите сцени и улоги, во кои те обзема магијата дека и ти си дел од драмите. На врвната професионалност на Дивата, со нејзините; шарм и харизма, со интелегентно владеење низ репертоарот од плеада на композитори, публиката беше сведок и уживател на совршената уметност. Викена, со сите алатки и универзални дарови, Ни ја побуди сензацијата и расположението од концертот РАСКОШ.

Успешноста на концертот, подеднакво и припаѓа и на пијаниската Мерита Раџа-Тершана, извонреден камерен и оркестарски изведувач, која и во солистичките три обраќања во интермеците на остварениот континуитет од концертот, дијалогизираше со воедначена компактност во концертниот сјај и шарм.Таа понуди висок професионализам, многу сроден и со исти атрибути како кај солистот, кои кај публиката го подвлекоа естетското доживување на совршеноста. Пијаниската, со огромни расположливи средства, само ги потврди сите пофалби за создавањето на музиката, во самата музика.
Одушевената публика ја восхити двојната слободата од нивната хармонија на уметноста. Изведувачите, успеаа да остават порака од иста формула; да се биде уметност – треба да се биде слободен, како и слободно да им ги подариш доживувањата на публиката, која им се заблагодари со бурни аплаузи и овации.

Слободата ја прави уметноста!

Голема благодарност до изведувачите на концертот “Раскош” и до фестивалот “Охридско лето”.

 

„УСПЕНИЕ НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА“

МАШКИ ВОКАЛЕН АНСАМБЛ „НОКТУРНО“ – Србија

 

„Твоето Успение, Богородице, го слават властите и престолите, началата и господствата, силите и херувимите, и прекрасните серафими“
(Стихија на „Господи повикав“)

„Православната Црква на 15/28 август го празнува земниот крај на Пресвета Богородица и Нејзината смрт ја нарекува ‘Успение’ – раскошен термин кој во себе ги соединува сонот, блаженството, мирот, спокојството и радоста. Самиот лик на Богомајката објавува бескрајно спасение, сострадалност, грижа и доверба, сила и смирение, чистота и убавина, љубов и победа на љубовта. Небозрачната светлина со која сјае Нејзиниот лик го осветлува и овој празник, на кој човекот веднаш сфаќа дека смртта е всушност чин на животот. Црквата никогаш во смртта на Богомајката не почувствувала страв, ниту ужас, ниту жалост и надгробно ридање, туку секогаш една блескава воскресна радост.“
(Од библиотека на Бигорски манастир)

Фестивалот „Охридско лето“, на големиот ден на Пресвета Богородица, по утринските молитви од сите православни храмови, го пренесе нејзиното вечерно празникување во предворјето на храмот „Св. Софија“, во срцето на градот на светлината.
Машкиот вокален ансамбл „Ноктурно“ и нивниот уметнички раководител – диригентот Ѓорѓе Станковиќ, исполнија концерт со духовна a capella музика, од богатата православна литература, како што прилега на големото празникување.
Концертната програма, со благослов од нашиот Небесен Отец, кај публиката побуди вдахновени емоции и духовна радост. Уметниците, понесени со празнична љубов, целосно се предадоа во своето изведување, со што, нивниот настап доби белег на остварена концертна молитва.
За многу години, празникот!

Благодарност до изведувачите на ансамблот ,,Ноктурно”, нивниот диригент и фестивалот „Охридско лето“.

 

 

„КОНЦЕРТ НА БОГОТ И СЕНАТОТ НА БОГОВИТЕ“

МУЗИЧКИ ПРИЈАТЕЛСТВА

ГОРДАНА ЈОСИФОВА-НЕДЕЛКОВСКА – обоа

 

Гости на концертот:

ВЛАТКО СТЕФАНОВСКИ – гитара

СТРАШО ТЕМКОВ – флејта

ЕЛЕНА АТАНАСОВСКА ИВАНОВСКА – пијано

ИНЕС НЕДЕЛКОВСКА – пијано

 

„Со ремек-делата на уметноста, треба да се однесуваме како со егзалтирани личности – да застанеме мирно пред нив и да чекаме додека не проговорат“ – Шопенхауер

Кога се создавале боговите, се создвале и химни, кои се музички приказни и одбележја за нивното постоење. Кога се создавале инструментите, се создал најплеменитиот инструмент diaulos, кој ја пренесувал душата на музиката на неговиот бог Аполон. Кога се создавала неговата совршена претрансформација, се создала обоата, која тајната на душата од сите богови, им ја открила на сите битија.
Сите философско – естетски пораки, како во науката, така и во уметноста се верен приказ за универзалното во музиката, за нејзиното постоење и создавање во самото нејзино претставување.
Енио Мориконе, големиот мајстор на музиката за филмската уметност, во филмот „Мисија“, ја испочитувал најголемата порака, главниот лик – мисионерот на христијанството, не случајно ја воспоставува првата коресподенција, со дотогаш затворениот свет, точно со моќта на единствениот разбирлив јазик – музиката и неговиот волшебен алат – обоата.
Солистката на синоќешниот концерт, Гордана Јосифова – Неделковска, одговорна за програмата на концертот, успеа маестрално ја изготви истата. Нејзиниот успех е како резултат од личното искуство како изведувач и искуството на наш долгогодишен, многу успешен музички селектор на фестивалот, која најдобро ја познава душата на „Охридско лето“ и нејзината публика. Заклучниот настан од концертите, за учесниците, особена чест, оствари помпезна уметност, со триумфален белег на величествена уметност. Искуството на солистката Ни понуди мајсторски композиции, со свежи плодови од творештвото на светски и домашни автори, кои ја остварија магијата на боженството.
Солистот на боженствената обоа и нејзините гости, музички пријатели, пред раскошно осветлениот и технички декориран храм „Св. Софија“, го остварија музичкото боженство, привилегија за бројната и расположена публика. Боженство без богови, не се остварува. Нашата солистка – божицата Хестија, бог на срцето и душата, со нејзиниот сенат на богови: Елена Атанасова – Ивановска – пијано, Страшо Темков – флејта, Влатко Стефановски – гитара и младата пијанистка Инес Неделковска, нè пренесоа во светот на уметноста, во кој царува топлата музика на богот Аполон.

„Најдобро може да се побегне од светот со помош на уметноста“ – Гете
Тоа и го остварија нашите богови, кои многу волшебно нè пренесоа во имагинарниот свет на авторите: А.Пјацола, С.Веруст, Е.Мориконе, В Николовски, С.Ливрински, В.Атанасовски, В.Стефановски и К.Костов (редоследот на солистите и авторите ги пишувам според програмата).
Низ целосната програма, како солистката, така и нејзините гости, воопшто не беа поштедени од нивната максимална техничко-изведувачка интерпретација, со огромна предаденост во мајсторството и креативноста на музчкото фразирање и обликување, со кои многу успешно ги галеа срцата и ја полнеа душата на публиката. Програмата започна со маестралниот Пјацола, кој со неговата популарна култура и традиција на аргентинското танго, им наметна на изведувачите; Јосифова, Темков и Атанасовска, виртуозна предаденост во музичките планови, не сокривајќи ги побудените емоции и страст, како кај нив, така и кај публиката.
Виртуозното соло обраќање од Веруст, солистката го оствари со интерпретација без ограничувања и со целосно владеење на волшебната обоа.
Во годината на роденденскиот јубилеј на фестивалот, значајната музичка хронологија беше остварена со видео проекција од концертот, 2009 година, на големиот уметник Енио Мориконе, со својот симфониски оркестар и солистот на мисијата, Гордана Јосифова – Неделковска – обоа, еден од позначајните настани низ исторојата на фестивалот. Споменот и големината на композиторот Енио Мориконе, беше концертно застапен во следните нумери што се изведуваа, визуелно оживеани низ видео проекции, кои магично нè пренесуваа во имагинарниот свет, во кој постоеше само музиката и љубовта за таа музика, искажана од обоата и пијаното.
Нашето национално творештво, застапено во програмата, беше од нашите големи автори – аранжери, (сите горе-споменати), многу маестрално создадени и без никакви поштеди на изведувачите, нè вратија во нашиот свет, многу богат, многу темпераментен, многу допадлив, многу близок до публиката. Тоа е светот кој многу знае да пее и раскажува. Изборот на најдобрите бисери од нашето национално богатство, што за жал, понекогаш го забораваме, ни ја создаде совршеноста на уметноста и бескрајното расположение и восхит. Најзаслужни за тоа, беа изведувачите – солистката и нејзините пријатели: Страшо Темков, со волшебната флејта, бисерот на маестралното дијалогизирање со обоата и останатите инструменти; Елена Атанасовска – Ивановска, најодговорното и најпрецизно пијано, кое одлично го познава и се изразува со неговиот огромен литратурен и музички јазик, но знае да го претстави и со оркестарска, импозантна боја; Влатко Стефановски – кралот на гитарата, омилениот авторитет на музичката публика, целосно предадено ги оствари сите негови креативни солистички и камерни виртуозитети, закитени со големо импровизаторско расположение; и младата пијанистка, Инес Неделковска, која беше бисерот на вечерта, а нејзината изведба на В. Николовски, нашето најголемо национално богатство, е одличен избор во програмата, авторитетно вклопен меѓу авторите на бисерите на македонскиот идентитет. Таа се претстави мошне успешно и темпераментно, како што впрочем беше и самиот автор и со изведбата на токатата, го оживеа неговото вечно постоење. Не помалку значаен беше настапот на Инес, како пијано соработник, во кој, со најубавите бои ги обои пејсажите на оркестрацијата на големиот мајстор Енио Мориконе.
Сите изведувачи, кај верната публика предизвикаа големо расположение и задоволства, која ги награди со бурни аплаузи и овации, кои се огласуваа низ бескрајното боженство, во преддворјето на храмот „Св.Софија“.

Голема благодарност до сите нив, особено до носителот на проектот, солистката, кои нè заробија во прегратките на совршената уметност. Да се доживее најголемата предадена музичка митологија, е голем дар, кој нè наградува со вечното постоење и доживување на најголемата љубов. Музиката, со бексрајната енергија, создадена токму од нејзиниот творец, е привилегија на боговите, вечните лидери од легендите.
Вие бевте нашите богови!

Уште еднаш, благодарност до сите учесници и фестивалот „Охридско лето“.

 

Голема благодарност до сите љубители на музичката уметност и сите читачи на концертните приказни од фестивалската приказна „Охридско лето“, 2020 година.

Почитувани!
Ви се обраќам, со особена почит, за вашето следење на фестивалот и вашата поддршка, многу значајни за уметниците – изведувачи, но и за мене – како нивни раскажувач. Уметниците го заслужуваат најголемото внимание, зошто: наградните аплаузи – траат неколку минути, сензацијата – трае неколку денови, додека пишаниот збор е траен белег за нивниот настап и остварената уметност.
Музиката, создадена и дарувана токму од нејзиниот Творец, до нас ја пренесуваат неговите гласници: композитори и изведувачи. Нејзиниот универзален јазик, со бескрајна моќ и влијание, има единствен универзален превод, разбирлив за сите, а се вика Љубов. Тоа ја прави музиката возвишена, а нејзините гласници се избраници од бескрајната интелегенција. Нив, со најголем благослов им е дадена значајна мисија, во која секој се внесува со љубов и со љубов се изразува. Таквите претставувања заслужуваат со љубов да ги поддржуваш и со љубов да зборуваш за нивното остварено дело. Само тогаш музиката е вистинска и чиста. Секое друго толкување е искривување на нејзината естетска вредност.
Мир и љубов!

Голема благодарност до фестивалот ,,Охридско лето” и неговиот директор г-ѓа Наташа Поповиќ

• Импресии од концертните настани од професор Павлина Нечевска Јосифова

ГУДАЧКИ КВАРТЕТ ,,ДИСОНАНС”, СЛОВЕНИЈА
ЈАНЕЗ ПОДЛЕСК-прва виолина
МАТЈАЖ ПОРОВНЕ-втора виолина
ОЛИВЕР ДИЗДАРЕВИЌ-виола
КЛЕМЕН ХВАЛА-виолончело

КОНЦЕРТ – ,,DISSONANCE”

Името на гудачкиот квартет прилега најприродно, со нивната оригиналност и во дејност, така што овој концерт го нарекувам – „Дисонанце” („Dissonance”).
Квартетот понудија квалитетна програма од четворица-реномирани автори, обединети во извонреден-взаемен циклус. Сите тие имаат инспиративно влијание и комуникација со нивната земја.
Изведувачите, со студиозниот однос и подготвеност, авторитетно се наметнаа како национални уметници од Словенечката Филхармонија. Тие, своето професионално делување го обединиле во врвот на Камерната музика- Гудачкиот квартет, со брилијантен печат.
Во Камерната соната на Тартини, со извонредна содржина и технички средства, типични за неговиот препознатлив израз, го донесоа авторовото расположение, низ борба меѓу:
– духовното – световното,
– традицијата – љубовта,
– Верачини – Вивалди,
– манастирски, сокриен живот или живот во дом со семејна љубов …
Низ сите ставови, многу успешно прозвучи авторовиот профил, во визуелна, програмска, разрешницата, на мирот и љубовта.
Кулминацијата, во првиот дел од концертот, беше остварена со словенечкиот композитор и диригент, Лојзе Лебиц, со неговиот маестрален гудачки квартет.
Ако во класичната литература, Брамсовиот виолински концерт е наречен – виолински грч во три става или концерт против виолината, тогаш, во модерната камерна литература, овој квартет го добива атрибутот – гудачки грч, во камерен циклус.
Уметниците на Dissonance, ослободени од реализираните-технички мајсторски предизвици, низ лепеза на сите артикулациони грифови, упеаја, во целост, да го наметнат авторовиот портрет.
Возрасниот автор, со сите авангардни заплети и расплети, низ јасната форма, неколебливо, со воедначена дијалогиризирана интерпретација, го доживеавме со многу восхит, достоинство и почит.
Оваа изведба, отварајќи ги железните порти на новиот свет, ја профилира вечната младост на авторовиот темперамент, со одлична студија, но и со извонредно познавање на гудачките расположливи средства.
Поклон и благодарност на авторот и неговите Амбасадори од Dissonance.

Изведувачите, во вториот дел, со особено внимание, ни го отсликаа Хуго Волф, со изразит сјај и расположенија. Тие беа присутни низ целосниот колаж на серенадата, која иако е вечерна музика, со нејзиниот остварен раскош, го донесоа блесокот во храмот и будното задоволство кај публиката.
Бетовен, последниот автор, величествено го доживеа својот 250-годишен јубилеј.
Уметниците, со сериозна задача, имаа јасна концепција; со прецизно лидерство и сугестии – кај првата виолина, брилијантни дијалогизирања – кај втората виолина, кои кај виолата и виолончелото – прераснуваа во значајни, драмски кулминации. Сите изведувачи беа подеднакво обединети, како што доликува за авторитетот на Бетовен.
Квартетот е пишуван во моментот на авторовиот очај за љубовта кон Тереза Малфати, со Дантеовото мото.
Успешната изведба, низ: страданијата, конфликтите и повторно финалниот оптимизам, ја остварија авторовата состојба, од неговото владеење со најголемата енергија и неговиот нескротлив дух.
Бетовен, со таквиот интензитет, ќе ја оствари кулминацијата на вечното богатство во гудачкиот квартет, во следните опуси.
Dissonance, со најголем изведувачки манир, ни ја пренесоа пораката на најголемите христијански философи: простувањето и љубовта – главната формула во творештвото на Бетовен.
Концерт за почит и авторитет.

Благодарност до уметниците и фестивалот ,,Охридско лето”

„МЛАДИТЕ ОСВОЈУВАЧИ НА КОНЦЕРТНИТЕ ПОДИУМИ ОД ФЕСТИВАЛОТ”

КОНЦЕРТИ НА:

ДИМА ТКАЧЕНКО – виолина, Украина; РОМАН ЛОПАТИНСКИ – пијано, Украина

ПЕТРИТ ЧЕКУ – гитара, Косово/Хрватска

ФУКИО САКСОФОН КВАРТЕТ – Шпанија

ХОАКИН САЕЗ БЕЛОНТЕ, ХАВИЕР ЛАРСОН ПАЕЗ, ХОЗЕ МАНУЕЛ БАЊУЛЗ МАРКОС, КСАБИЕР КАСАЛ АРЕС

Музиката, како и останатите творевини, отсекогаш имала стремежи да ги достигне своите врвни остварувања. Таа, за разлика од другите, ја има привилегијата за нејзино јасно и гласно огласување, за своето создавање и владеење. Таа, со тоа, успева да ги собере сите благослови и величења, та дури и од нејзиниот извор – Творецот. Гласниците на музиката, низ сите генерации, заради нејзината транспарентност, не успеваат да ги сокријат нејзините содржини и интерпретации. Благодарејќи им на нив; образовните институции и концертните подиуми, во нејзиното интерпретирање, се кристализираат високите критериуми за нејзиниот пласман, како плод на размена на искуствата, низ генерациите на изведувачи.

Фестивалот „Охридско лето“, како што секоја година ги отвора вратите за младите Амбасадори на музичката уметност, така и оваа година им отстапи простор во неговата програма. Младата генерација на уметници, за кои ќе стане збор во овој напис, како и веќе споменатите во претходните концертни приказни, на своја предадена и голема одговорност, ги презедоа сите обврски од своите ментори, вградувајќи го својот престиж, на сите планови, во музичките остварувања.
Младите уметници, (ќе ги претставувам според нивните настапи), со своите изведби, ги освоија сите пофални атрибути и одушевувања од публиката на фестивалот. Со својот настап, сите тие, оставија печат на висок професионализам, како резултат на нивниот сериозен едукативен плод и нивното сериозно потфолио. Сите тие потекнуваат од најпрестижни школи, негувани низ мајсторските – вајарски работилници, наследствата од традициите на нивните средини, како и нивните концертни промоции, низ многу фестивали и натпревари. Тие, од сите учества, доаѓаат со освоени признанија за нивниот пласман, благодарејќи и на нивната врвна изведувачка дејност.
Токму таквата генерација, на овогодинешниот фестивал, ги донесе светските дострели кај нас, со кои, одлично се вклопија во соѕвездието на фестивалското небо. Нивниот настап, долго време ќе биде означен со нивниот изнијансиран и забележлив сјај.

Солисти од Украина: Дима Ткаченко – виолина и Роман Лопатински – пијано, беспрекорен камерен настап, кој претстави еницклопедиски врв на музички приказ, од најголемите мајстори на камерната музика, Л. В. Бетовен и Ј. Брамс. Тие, извонредни во своите улоги, ослободени и понесени низ цикличните приказни на делата, создадоа музички континуитет, кој започна од првиот такт, на првиот став, кој низ совршена целина, заврши во последниот акорд, на финалниот став.
Маестралноста и привлечноста на К.Сен – Санс и П.Де Сарасате, им ги извлекоа сите тајни во интерпретацијата, без никакви двоумења, во еден здив, на кој што публиката во ниеден миг не остана рамнодушна. Најважното од сè е тоа што тие беа апсолутни господари на уметноста, која царува и владее со сите присутни. Возбудливо прекрасни!

Солист од Косово/Хрватска: Петрит Чеку – гитара.

„Кога ја открив книгата ‘Бугер’, објавена во Германија, наидов на делови од Бах, инспирирани за лаута. Ова откритие ме исполни со ентузијазам и сакав нешто од тоа да интерпретирам на концертите, што тогаш требаше да ги одржувам. Пријателите ми велеа дека не може да се свири Бах на гитара, но јас не ги послушав. Си реков, ако се лажам, подобро да се лажам сам…“

„Кога за прв пат авторот ќе слушне дека едно од неговите дела е отсвирено на гитара, тој од тој момент не сака веќе да пишува за друг инструмент. Така, Кастелнуово компонираше околу сточетириесет дела. Потоа да ги споменеме и Тарега, Турина, Танзман и Вила-Лобос. Сите тие и понатаму продолжија да пишуваат за гитара… Но, Тарега беше првиот…“
Андре Сеговиа

Пораката на најголемиот автор и мајстор – кралот на гитарата, Андре Сеговиа, е усвоена формула за успехот на Петрит Чеку, нашата годинешна светла ѕвезда. Во неговото солистичко обраќање тој го претстави својот инструмент единствено само со сопствен – гитарски печат, иако во програмата имаше литература од; виолончело, пијано и вокалната традиција. Во ниедна интерпретација тој немаше претензии да ја усвои и пренесе нивната копија, туку напротив, ја истакна бескрајната моќ на гитарата, која може да царува над сите инструменти. Тој и неговите современици се амбициозна генерација, која, ги освојува највисоките кулминации по планинските патеки, кои не нудат многу поддршки, како што е тоа кај останатите инструменти, кои минуваат по веќе трасирани, професионални патеки.
Во концертната програма беа авторите од величествената трилогија на; барок – класицизам – романтизам.
Бах, најголемиот предизвик и авторитет, низ целосниот циклус беше маестрално изведен, со особен однос кон полифониот израз, и со остварувањето на сите музички белези на стилизираните игри од свитата.
Од клавирското творештво на класичните великани, Моцарт и Бетовен (во аранжман на изведувачот), солистот направи возвишена уметност, во која без никакви приспособувања во аранжманите, тој многу знанствено и целосно ја изведе содржината од нивното твотештво, но овој пат исклучиво со гитарски израз. При ваквата интерпретација, се добива впечаток дека авторите, како што кажува и Андре Сеговиа, го создале творештвото единствено за гитара, а не за пијано.
Гитаристот Чеку, не помалку, беше значаен во распеаниот романтичарски сјај, остварувајќи го со бисерите од творештвото на Лист и Шуберт, со кои ја заокружи трилогијата на автори.
Гитаристот не би бил гитарист, без сопствениот репертоар, создаден од големите творци на гитарата. Во неговото наградно – бис обраќање, со голем пиетет го изведе делото „Сеќавањата на Алхамбра“, од Франциско Тарега, еден од најсветлите бисери во музичката литература, воопшто.
Извонредно прекрасен!

Концерт од Шпанија: Ансамбл „Фукио саксофон квартет“, солисти Жоакин Саес Белмонте – сопран саксофон, Ксавиер Ларсон Паез – алт саксофон, Хозе Мануел Бањулс Маркос – тенор саксофон, Ксабиер Касал Арес – баритон саксофон.
Овој концерт, јас би го нарекла „Совршена компакност“, на изведувачи со одличен професионализам, со бескрајни можности, обединети во совршена целина. Тоа е резултат на нивниот; многу привлечен талент, многу сроден темперамент и совладани технички изрази, како резултат од нивната совршена едукација. Тие, иако релативно млади, се наметнаа со своето огромно изведувачко искуство. Додека ги слушате изведувачите, за миг затворете ги очите и ќе имате впечаток дека на подиумот, пред вас, се случува совршена уметност, остварена од еден единствен изведувач, со четири глави. Во тој момент ништо не ви преостанува освен да го замислите Творецот на универзумот и на сите суштества во Хиндускиот пантеон – Брахма, кој во митологијата е секогаш претставен со четири глави. Дефинитивно тоа е боженство, кое во нивното претставување Ни ја остварија хармонијата на синергијата. Највосхитеното се случуваше кога ќе ги отворите очите и пред вас вистински гледате дека сепак се тоа четири изведувачи, кои доаѓаат од исти светови и со еднакви универзални задачи. Само тогаш сте сведоци на нивното вистинско посторње со нивната бескрајна моќ. Во нивната интерпретацијa, низ воедначените регистри од нивните инструменти, имате впечаток дека ги свират сите инструменти, кои ги сокриле во своите саксофони. Со колоритноста на инструментите, која ја украле и ја пласираа, ги обои сите дрвени дувачки инструменти и инструментите од гудачкиот квартет.
Во програмот, беспрекорно изведен, беа застапени автори од сопствениот репертоар, но и од репертоарот на гудачкиот квартет, реперот на камерната музика. Во нивната интерпретација прозвучија сите дувачки грифови и сите гудачки штрихови и гудала, но овој пат, со боженствениот, „Фукио саксофон квартет“.
Кругот на автори од концертот го затворија со бисот од нивното национално богатство Мануел де Фаља, остварувајќи свој печат, низ сопствен темперамент, изведувачки манир и жар на шпанската традиција, како легитимитет за својот заеднички свет од каде што и доаѓаат.
Фантастично прекрасни!

Бескрајната уметност има и бескрајни патеки низ кои само избраните гласници можат да ја видат и прифатат светлината. Само тие можат да говорат со јазикот на бескрајната интелигенција – Творецот.

Благодарност на сите изведувачи од концертите и фестивалот „Охридско лето“.

НАЦИОНАЛНА ОПЕРА И БАЛЕТ

ГАЛА КОНЦЕРТ И ПРЕМИЕРА НА СПЕКТАКЛОТ БОЛЕРО

„СЦЕНСКИ ПРИКАЗНИ“

ДИРИГЕНТ: БИСЕРА ЧАДЛОВСКА

КОРЕОГРАФ: САША ЕФТИМОВА

„Уметноста е најсигурно средство со кое човекот се издвојува од светот, но и се обединува со него“ (Пуркалис)

Оперската и балетската уметност се највосхитните музички драми, во кои уметничкиот раководител – диригентот, ги обединува сите нивни составни ансамбли, со љубовта од публиката. Сите тие успеваат, со моќта на драмската креативна енергија, да влезат во светот на совршеноста.

Примадоната Ана Липша – Тофовиќ, патронот на фестивалот „Охридско лето“, ја задолжи својата професионална – матична куќа, сега НОБ, да биде достоен репрезент со своите уметности, во програмата на престижниов фестивал. Таа, во јубилејнава година, е лајтмотив во вокалните концерти од: Свеченото отворање на фестивалот и Гала концертот на НОБ.

Настанот ,,Сценски приказни” беше исполнет со музички и балетски програм. Учесниците во музичката програма се претставија со: оркестарска, солистичка и камерна литература, од железниот репертоар на авторите: Бизе, Пучини, Чилеа, Чајковски и Моцарт, и Равел во балетската програма, под диригентство на Бисера Чадловска, сјајниот бисер на вечерта.
Комплексните форми од разнородни учесници: вокални солисти, оркестар и балетски изведувачи, ставени пред предизвикот – уметнички живот во ново руво, низ широко поставена и раскршена сцена, за диригентката не претставуваше никаква закана од нарушена комуникација и раководење. Таа, со својата целосна професионалност, низ остварувањето на живата уметност, доминираше со постојана сугестивна активност, извлекувајќи го најдоброто од своите уметници. Драмските слики од концертот, се менуваа низ концертната изложба, осветлени со бисерниот сјај од диригентот.

Оркестарот, воден од одличниот и искусен концертмајстор Верица Ламбевска, поставен според сите протоколи како би одговорил на актуелните предострожности, беше во нови и неприродни позиции. Тој, низ широкиот простор на изведувањето, успеa да го реинкарнира својот музички живот, во тврдината на уметноста „Долни Сарај“. Љубовта и жедта за музиката, не само што ја врати нејзината изгубена душа од просторот низ пандемиското талкање, туку ги врати сиот сјај и енергија, како тие воопшто да не биле изгубени.

По оркестарското – воведно расположение, следуваа солистички и камерни настапи од уметниците, поддржани со тонското озвучување и извонредното – магионичарско раководење на диригентот.

Учесници – вокални солисти:
Ѓорѓи Цуцковски – тенор, авторитетен драмски тенор, со очекувана постојаност, која ја оправда преку својот технички израз, низ широкиот дијапазон, остварувајќи ги карактерите на главните улоги. Тој, со своите соло изведби и со изведбата во камерниот-солистички дует, на публиката И ја предаде сигурната, музичко – драмска креативност.

Сандра Митровска – сопран, помлад драмски вокал, во своето впечатливо претставување пласира: прекрасно фразирање – обоено со емотивен белег и драмска привлечност. Таа, успешно одговори, како во солистичкото, така и во нејзиното камерно обраќање, со успешно остварување на драмскиот ефект, од главните ликови.

Владимир Саздовски – бас, предодреден и привилегиран од басовата топлина, со својата уметност се наметна сестрано: како во солистичкиот, така и во камерниот – терцет настап. Саздовски, со неговата техничка стабилност, оствари ефектни сценски трансформации, многу привлечни и блиски до публиката, која ја исполни со расположение и задоволство.

Катерина Стојановска – сопран, се претстави со милозвучно камерно учество, во камерен терцет, но и со свој, успешен – облигатен настап, со дополнувањето и вокалното оплеменување, во извонредната оркестрација на Равел.

Премиерата на балетот „Болеро“, во одлична кореографија на Саша Евтимова, беше вистински доживеано со воодушевување. Шпанскиот темперамент, низ балетската приказна, беше магично претставен со страстните дијалогизирања меѓу младите и амбициозни изведувачи од ансамблот, сите подеднакво третирани. Двете теми од музичката форма на Равел, создадени од музички целина од по шеснаесет такта, наизменично повторувани, девет пати, успешно се прелеваа во креативната кореографија на сите солистички обраќања, без поштеда на ниеден од младите уметници, обоени со мерка на естетски вкусови. Богатата оркестрација, достигната низ напластено инструментално збогатување во континуитет, до крајната енергична градација, беше остварена со сите изведувачи: балетски и оркестарски. Тие целосно се предадоа да го остварат очекуваниот ефектен – спектакл.

Воодушевента публика водена низ сценските приказни на НОБ, беше сведок на обединети уметности, со моќта и владеењето на извонредните учесници, раководени од нивниот авторитетен диригент. Само тогаш уметноста успева да нè издвои од нашиов свет, од кој само заслужениот аплауз, успева, повторно да нè врати во него.

Благодарност на сите учесници на настанот на НОБ и до фестивалот „Охридско лето“.

ПРОМОЦИЈА НА МОНОГРАФИЈАТА

ФЕСТИВАЛСКА ПРИКАЗНА ОХРИДСКО ЛЕТО 1961-2020

НАСТАН “ВЕЛИЧЕНСТВЕНА ИСТОРИЈА”

“Посматрајте го дрвото во шумата. Ќе видите, како неговите лисја, неговите гранки и неговите корени, работат хармонично, за да го развијат неговиот живот. Ни еден од неговите цветови не тежнее да ги засени другите, затоа што тие знаат дека се убави само во единство со своите другари. И, ако ги тргнете од гранките, тие ќе овенат и умрат.
Гледајте како плодот мисли само на тоа, да се предаде сам, како со љубов да го исполни делото, која му ја наметнува дрвото кое го носи………………..
Посматрајте ги капките на водата изгубени во океанот, чиј глас ја допринесува големата песна на таласите, а која, исто така, има свој дел во опуштената и непрекината работа, која работи, за еден ден да се откинат големи карпи од обалата.
Тогаш ќе ја почувствувате длабоката солидарност, која ги обединува сите битија: ќе сфатите дека мислите и желбите, кои ве ставаат спротивно и наоружени против другите, а всушност се лажна илузија, и дека злото кое се нанесува на другите, работи за себеси и своето суштинско битие, кое е само делче од една голема целина на сите битија на светот.”
Pierre Salet

Дрвото на животот и културата на Балканот се вика ФЕСТИВАЛ “ОХРИДСКО ЛЕТО”. Секое лето, низ 60-годишна берба тоа е репрезент на најдобрите плодови, создадени од плеада на врвни домашни и странски уметници од областа на музичката и драмската уметност.
Во изминативе децении, на секоја од гранките се нудат сочни плодови, кои ги вкусуваат големите почитувачи и вљубеници во уметноста. Сите тие, во взаемна синергија, создаваат хармонија на величенствена историја на возвишените уметности, со јазикот на бесконечноста.
Историите не секогаш се паметат. Нив, одамна, големите умови ги бележат во најразлични форми, како национално богатство низ генерациите.
Дирекцијата на Охридско лето, низ сите изминати години, со особена чест и одговорност, на јубилејните прослави изготвува сериозна монографија. Во неа се втиснуваат езерски одблесоци на фестивалските филиграни, како верно сведовштво на историските приказни.
Директорката на фестивалот, Наташа Поповиќ, одговорна за издавањето на овогодишната монографија, и покрај актуелната пандемска состојба, го направи најмудриот избор за авторите на оваа публикација. Тоа се; Г-ѓа Снежана Анастасова-Чадиковска, која што многумина ја именуваме како Жани- енциклопедија и Г-ѓа Роза Нолчева-Ангеловска, енциклопедија во поново издание.
На промоцијата, пред бројната публика во предворјето на магичниот храм “Св. Софија”, сите ние присутните го имавме ексклузивното доживување на овој значаен настан на Величенствената историја, наречена “Фестивалска приказна”. Промотор беше Г-дин Милчо Јовановски, долгогодишен новинар, кој, со многу големо искуство; приватно и професионално, го следи фестивалот, и, како директор на Радио Охрид, најдостоинствено ги огласувал сите настани на фестивалот. Монографијата “Фестивалска приказна” очигледно виско котира според неговите критериуми, така што неговото воведно излагање беше точно со цитирање на воведната магија на трудот. Неговото задоволство, од создаденото богстство, беше многу очигледно, затоа што, со најтопли искази тој успеа кај сите нас, да го побуди интересот за фестивалската приказна. Воден од личниот однос, кој држи до пропагирање на боженствените вредности на Охрид и неговата традиција, како и квалитетите на фестивалот низ изминативе децении, со инзвонредна и пофална изведба, исполнета со најмелодични интонации, ни ги пренесе раскажаните страни од приказната.
Градоначалникот на Охрид, Г-дин Константин Георгиевски, со многу почит пред мозаикот Охридско лето ги искажа сите значајни доблести и задоволства за одржаната традиција на фестивалот, која оваа година е и автор на Величенствената историја.
Проф. Снежана Анастасова-Чадиковска, mycelium-от под дрвото на животот, низ сопствените повекратни дејности на фестивалот, ни ја раскажа неговата хронологија. Со тоа сликовито ја напои и ја поврза виталната вегетација на целосниот еко-систем, во сите бои на растителниот материјал. Таа е мојот mycelium, која ја познава длабината и душата на уметноста, литературата и, своето интелектуално богатство, несебично ни го илустрира на страниците на овој труд.
Другиот автор, Г-ѓа Роза Нолчева-Ангеловска, која е извонреден музиколог и продуцент, беше неколеблива во своите оригинални искази, со јасна и течна мисла, својствено за нејзиниот статус-енциклопедија во поново издание. Таа, водена низ личните контакти со Охридско лето, најодговорно пристапила во изготвувањето на овој труд. Целосниот процес на работата ни го претстави поаѓајки од припремите, сериозниот однос на самата работа до финалниот производ, при што се обрати со голема благодарност на сите стручни и технички соработници.
Вечниот труд, Фестивалска приказна, ја имам и запознавам неколку денови, при што моите восхити и задоволства ќе ме привлекуваат подолго време, истата да ја уживам и да и се насладувам. Таа сепак е дрво на животот и уметноста, чии плодови ни го хранат духовното тело.
Не случајно, додека трае фестивалот, патот ме води кон објектите на настаните, кои привлекуваат со магична светлина, зашто го осветлуваат патот кон Творецот на универзалноста, Бескрајната интелегенција, Создавачот на бескрајниот јазик на уметностите.

Голема блегодарност до авторите и дирекцијата на Фестивалот “Охридско лето”.

КОНЦЕРТ “АТАРАКСИЈА” – МАКЕДОНИЈА

ЉУПЧО МИРКОВСКИ – диригент, композитор

БОБАН МИРКОВСКИ – пијано

“Кој е разумен, е и умерен; оној кој е умерен, е хармоничен, не се возбудува; оној што не се возбудува, не тагува; оној што не тагува, е благословен. Затоа, претпазливиот е блажен, а претпазливоста е доволна за блажен живот.”
Сенека

Овогодишната програма на Охридско лето, покрај класичната традиција, Ни понуди два мајсторски концерти, од областа на модерните жанрови. Програма со нови естетски доживувања, достапна за широката публика.

Концертот АТАРАКСИЈА, со сериозна програма, врвно ја оствари пораката на старата грчка мудрост, да го постигни најдоброто за публиката, наградена со духовно богатство.
Одговорните за програмата и нејзината изведба, секако, им припадна на нашите големи музички изведувачи; таткото и синот Мирковски, со Ревискиот оркестар, чии изведувачи се наши уметници.
Изборот за концертните лидери на концертот, е од нашата национална музичка историја. Во семејството Мирковски, низ дамнешна хронологија, музичката пракса била секојдневие, која низ времепловот на четири професионални генерации, разбирливо, ја нуди кулминацијата, со солистот Бобан Мирковски. Гаранцијата за успешноста на соработката, и овој пат потврди дека спојот е проверена формула, на актерите што доаѓаат од исти светови.

Музиката на ХХ-от век, ги поставува темелите на модерните жанрови, со силно влијание од JAZZ-от. Овие нови тенденции извршија огромно влијание во творештвото на современите, класични композитори, но затоа пак Гершвин, ја донесува обратната тенденција; примена на високата композиторска техника на европската музика, во авангардниот JAZZ.

Солистот на концертот, Бобан Мирковски, е идеалниот спој меѓу сериозната класична практика и концертниот манир на идиомот JAZZ. Неговиот фундамент е резултат, како од генетското наследство и нега, така и од сериозното образование од своите реномирани педагози, низ целосниот едукативен процес.
Солистот, опремен со сиот изведувачки арсенал, со брилијантна сигурност и музичка креативност, во целост ја оствари приказната на “Рапсодија во сино”, Гершвин. Тој, предодреден и расположен во современиот манир низ целосниот концерт, со одлично дуализирање со диригентот и со членовите на ревискиот оркестар, успеа да ја задржи својата лидерска доминација, својствена за успешноста на солистичката моќ.
Љупчо Мирковски, диригент на концертот и автор на поп симфонијата “Атараксија”, сигурен во својот солист и сопствениот авторитет кон успешниот оркестар, со мајсторски расположенија ја оствари Атараксија-та во културната тврдина Долни Сарај. Симфонискиот циклус, низ јасната форма, прерасна во поп свита, низалка од бројаници на популарните бисери, кои со распеаните солистички и оркестарски остварувања, ги создадоа најдобрите музички приказни, кои ја полнеа и топлеа душата на восхитената публика.
Ветрот, секогаш присутен тука, танцувач на мизиката во неговото царство, Долни Сарај, успеа да ја прати пораката по патеката на Творецот, за остварената Атараксија, кај сите присутни.

Благодарност до изведувачите и организаторите на „Охридско лето“.

„ЕВРОПА ВО ОХРИД“

АРИАН БАКЕ – обоа,  ТЕОДОР ЛАМБЕР – пијано, Франција

НОЕ ИНУИ – виолина, Белгија   ВАСИСЛИС ВАРВАРЕСОС – пијано – Грција

МАСИМО МЕРЧЕЛИ – флејта   ЛОРЕНЦО БАВАИ – пијано, Италија

БАХ ЗА ВАС – Чешка

КАМЕРЕН ОРКЕСТАР „„ЧЕШКИ ВИРТУОЗИ““

Музиката е уметност, наука и култура на еден народ, со која кореспондираат и се обединуваат сите светови, низ сите времиња, од постоењето. Универзалниот јазик на музиката, единствено разбирлив за секое опстојување, ја има бескрајната моќ и влијание, зашто неговиот вистински извор е Творецот – бескрајната интелигенција, а неговиот универзален превод се вика ЉУБОВ.
Фестивалот „Охридско лето“, низ 60-годишна традиција, го доби признанието Амбасадор на уметноста, во која се претставуваат бројни Амбасадори на уметноста, од нашата земја и од странство. Оваа година е само уште еден доказ дека фестивалот е почитувана Амбасада на уметноста, која заслужува внимание.
Јас, како раскажувач на концертните приказни од фестивалската приказна „Охридско лето“, со особено задоволство ќе ви ја раскажам и приказната за „Европа во Охрид“. Европските земји, почитувачи на уметностите, не само што ги испратија своите гласници на уметноста, туку нивните Амбасади, во нашата земја, беа организатори на нивните концерти. Амбасадорите од Франција, Европската Унија, Чешка и Италија, се обратија со голем респект кон фестивалот, како и задоволството од остварените преговори и соработка, со нашиот Амбасадор на уметноста, директорката Наташа Поповиќ. Музиката, како најголем медијатор меѓу обединувањето, ја имаше привилегијата да биде единствениот, заеднички јазик на концертните настани, со моќта на нејзиното беспрекорно и професионално претставување.
Сите концертни настани беа проследени од љубопитната публика, која претходно беше сведок на европските енергии, кои потекоа по теченијата на реките; Сена, Тибар и Влтава, кои своите речни корита ги пренасочија во Охридското езеро, носејќи ги со себе бисерите на нивните уметници од програмата на фестивалот.

Солисти од Франција: Ариан Баке – обоа и Теодор Ламбер – пијано, во своето претставување ги остварија сите очекувани и пофални авторитети, како за претставници од земја со најголема едукативна и изведувачка практика. Двајцата учесници поставија квалитет и висок професионализам, благодарејќи на нивното искуство, иако млади, да созреат низ творештвото од различни жанрови, различни автори и различни творечки периоди. Ослободени пред својот, мошне сериозен програм, со целосно техничко владеење, нè поведоа во широкиот романтичарски стил, местото каде што и духовно припаѓаат и успеаа најдобро да се идентификуваат со делата на; Р. Шуман, М. Дранишкова, П. И. Чајковски, Ф. Пуланк, С. Рахмањинов и А. Паскули.
Концерт во еден здив, со голем уметнички манир и расположение, кој најпривлечно ја освои публиката, оставајќи го уметничкиот портрет на младите уметници, како сјајно огледување на ѕвездите во храмот „Св. Софија.“

Солисти од ЕУ: Ное Инуи – виолина (Белгија) и Василис Варваресос – пијано (Грција), млади уметници со извонредно образование и остварена концертна дејност, пред бројната публика во храмот „Св. Софија“, ги донесоа најголемите авторитети од камерната литература: Бетовен, Коринголд и Франк, во голем сјај и темперамент, веднаш привлечен за публиката. Со програмата на концертот, предизвик за големите уметници, тие остварија една компактна сигурност низ јасната форма и содржина, проткаена со сигурни дијалогизирани учества. Во остварувањето на музичката концепција, уметниците ги постигнаа сите драмски кулминации и расплети, низ емотивната содржина, како одраз на нивниот млад и многу допадлив концертен сјај. Тоа беше концерт, во кој младоста ги постави критериумите на новите концепции на интерпретација, многу сочни и привлечни. Младите се прекрасни!!!

Солисти од Италија: Масимо Мерчели – флејта и Лоренцо Баваи – пијано, изведувачи од средната генерација на уметници – изведувачи, кои во првиот дел од концертот го претставија своето богато искуство, преточено во мошне сериозниот репертоар на: Ј. С. Бах, Ф. Пуланк и Ф. Доплер. Тие презентираа извонредна школа и практика, со остварени концепции на јасна и стабилна содржина, прецизни, со техничко-изведувачки виртуозитети, во голем музичко-уметнички континуитет. Тоа, многу успешно го изведоа низ цикличните форми од првиот дел, како репрезенти на уметност со постигнати високи критериуми. Во вториот дел на програмата, уметниците се претставија со сјајот на бисерите од филмската музика на Е. Мориконе и Џ. Вилијамс, кои ги побудија сите емоции и расположенија кај одушевената публика. А. Пјацола низ циклусот на неговата „Историја на тангото“ беше финалниот бисер на концертната вечер, во кој уметниците, со многу респект и љубов кон традицијата на аргентинското танго, ги претставија сите расположенија и ефекти на страстите и желбите од неговиот манир. Бандонеонот на Пјацола, овој пат многу успешно беше претставен преку нивното музицирање.

Солисти од Чешка: Камерен оркестар „Чешки виртуози“, Лукаш Клански – диригент, пијано, Хелена Сухарова Вајзер – пијано, Ема Једличка – Гогова – пијано, Сара Медикова – пијано, во настанот „Бах за вас“. Еден од позначајните настани е гостувањето на уметниците од Чешка, со кои ги остваривме најголемите меѓународни преговори, со посредство од медијаторот Ј. С. Бах и јазикот без преводи – музика. Најимпозантен настан во кој Чешка не само што ги донесе младите и успешни солисти на пијано, туку го донесе и зрелото искуство на камерниот оркестар и најголемиот бренд на нивната земја „Петроф“, како поддршка на овој концерт. Тие, за реализацијата на обединувањето на културната традиција (меѓу солистите, имаше и македонски солист), со огромна доверба и почит испратија три концертни пијана и едно додадено од нашиот “Пијано центар”, на семејство Ристески, нивни претставник во нашата земја, како би се создале услови за концерт за четири пијана.
Концертот се изведуваше пред храмот „Св. Софија“, а музиката на Бах беше моќен поврзувач, не само во нејзиното изведување, туку и во активноста за создавање на нови услови, за време на паузата, предизвикани од појавата на дождот, со сместување на пијаната во тремот на храмот. Создадената атмосфера, на взаемна синергија меѓу публиката и изведувачите, сите со желба и љубовта за музиката на Бах, го доби волшебниот благослов во промена и стабилност на временската состојба. Така да, во вториот дел, следеа и останатите концерти, кои ја исполнија вечерната програма.
Солистите, диригентот и камерниот оркестар, понесени од взаемната сплотеност и љубов, со голем авторитет кон големата уметност и мајсторот на полифониот израз, го остварија празникот на музиката. Тие ги изведоа четири концерти, во кои солистите се приклучуваа еден по еден, до концертот за четири пијана. Сите тие се пишувани во циклуси од по три става, низ кои солистите со голем пиетет ја изведуваа музиката на големиот мајстор. Таа, сите ние присутните, ја почувствувавме како бескрајно моќна, која ги обедини сите присутни пред величествениот храм. Нејзиното доминантно владеење со сите нас, усоеа да нè обедини во нераздвојна синергија, како потврда за нејзиното медијаторство меѓу сите битија од нашето постење.

Благодарност до сите Амбасади и нивните Амбасадори, сите изведувачи на концертите и фестивалот „Охридско лето“.

КОНЦЕРТ

ЗДРУЖЕНИЕ НА ЏЕЗ МУЗИЧАРИ НА МАКЕДОНИЈА – КОЛЕКТИВ СО ГУДАЧИ

КОНЦЕРТ “ВОЛШЕБНА НОЌ”

JAZZ-от е стил и начин на изведување на музиката со неговиоте карактеристични обележја. Во периодот од крајот на XIX и XX век, сите европски бродови се упатени кон Америка и обратно, во потрага по нови предизвици во животот. Музиката, меѓу остaнатите творевини, е првиот јазик на обединување и кореспонденција меѓу различните народи. JAZZ-от настанува како плод на спојувањето на богатиот ритам од Црнците во Америка, со афричко темпераментно потекло, со интонациските спојувања на европско-афричките мелодии и европските хармонии. Новата америчко-европско-афричка музичка творевина, привлекува многу приклоненици и брзо се популаризира во Америка како; северна и латинскоамеричка практика. Таа ги присвојува модерните игри со нова кореографија и забава.

JAZZ-от и модерните игри, набргу се преселуваат во Европа, со силно влијание во забавата и во творештвото на класичните автори. Во Македонија пионер и основоположник на новите жанрови е Драган Ѓаконовски Шпато, истакнат македонски композитор, диригент и музички аранжер. Автор е на “Тема I”, првата македонска џез композиција во далечната 1947 година. Со дејноста на оркестрите и групите на модерните жанрови, фестивалите и отсеците за популарни жанрови на академиите во Скопје и Штип, се создава плеада на музички изведувачи и творци. Но за жал, со укинувањето на оркестрите во МРТ идеалот кај многумина се губи, но и се искристализираат вистинските џез музичари. Како во класичната област, така и во оваа област најхрабрите заминаа во потрага по покомпетентни образованија од специјализирани џез академии, ширум светот. Тие се нашите амбасадори, кои не ги испративме само во една насока, се враќаат како преселни птици, ни ја раскажуваат приказната од светот и повторно заминуваат во нови хоризонти, по нови искуства. Меѓу нив, особено задоволство ни приредува Мартин Ѓаконовски, синот на месијата, кој секогаш го носи со себе европскиот ветар во Македонија.

На наше најголемо задоволство една млада генерација на џез музичари, отидоа и се вратија во своето гнездо, образовани со сите вештини од џез академијата во Грац. Тие, со својот професор Sigi Feigl, и по иницијатива на Здружението на џез музичарите на Македонија,(ЗЏМ), во 2016 година, во салата на МОБ Скопје, Ни го приредија најголемото задоволство со промоција на реинкарнираниот Биг бенд оркестар. Од тогаш до денес, Светото тројство; упорниот претседател Гоце Стевковски, студиозниот времепловец Сашко Николовски, диригентот-агрегат Емин Џијан го анимираат и одржуваат континуитетот на ЗЏМ-Бендот. Тие го создаваат најдоброто од сите нив, без присувство на комплекси и ега. Младите, образовани и талентирани кадри, отворени во своите сестрани дејности, ги држат во буден прогрес и постарите членови, кои неуморно се надградуваат, како би компарирале во возвишената дејност.

На концертот, на Охридско лето, ЗЏМ на Македонија, најдостојно се претставија со своите десет уметници, со додаден гудачки колектив, под диригентската палка на даровитиот Маестро Емин Џијан. Моќната интерпретација, од волшебната ноќ, воопшто не беше тешко да ги маѓепса и учесниците и публиката. Кога се пласираат извонредни дела, водени низ духовити коментари и сигурни креативни концепции од диригентот, навидум мислиш дека сето тоа е едноставна изведба. Лажната перцепција е зошто пред публиката стојат извонредни инструманталисти, автори и аранжери, кои пласираат перфектна мајсторија со одлична студија. Секој од авторите остави свој сопствен белег со сопствен темперамент и афинитет, огледан во мелодиските идеи, импровизациската креативност и одлично познавање на техничките инструментални можности. Хомофониот и полифон стил, со густи и смели хармонии, со комплексни и комплементарни ритмови кон мелодиски издржаната форма, беа закитени со особено расположение на изведувачите, целосно предадени во изведбата и во взаемната емоција со публиката.

Изведувачи на мелодиските инструманти: Борислав Веселинов – тенор саксофон, со најтоплите виртуозни изведби; Кирил Кузманов – алт саксофон и флејта, чиниш дека со инструментите се родил и ги користи како раце од своето тело; Трајче Велков – извонредна и привлечна труба, искористена без никакви поштеди, композитор и аранжер; Сашко Николовски – со неговиот магичен тромбон, кој знае да наликува и на виолончело со одлични гудала, композитор и аранжер; Антоние Весковски – вибрафон, најмладиот член кој одлично соработува со сите изразни техники и бои.

Изведувачи од ритмичките и хармонско-фундаменталните инструменти: Зоран Костадинов – со неговата извонредна, прецизна и сочна гитара, композитор и аранжер; Дарко Мучев – секогаш сигурна и јасна електрична бас гитара; Кирил Туфекџиевски – контрабасот кој знае да обликува, но и да пее; Горан Спасовски – пијано со магични бои, брилијантен тон со сите рсположливи технички филиграни, композитор и аранжер; Гоце Стефковски – тапани, кои не признаваат никакви препреки, секогаш подготвени за сите метроритмички содржини, со лепеза на динамички нијансирања, композитор; Џијан Емин – диригент без ограничувања, со огромна креативност и моќен авторитет врз ансамблите и публиката, композитор и аранжер, со огромни експерименти и внесување на нови бои од инструменти.

Кај сите автори се почувствува наклонетоста во истакнувањето на својот инструмент, а од стиловите, повеќето модифицирани и модернизирани, дури и со национални белези, беа застапени: bossa nova, fusion, mozambique, сите издржани во јасна форма и комплексна содржина. Повеќето композиции беа поддржани од групата гудачи, предводена од маестралниот концерт – мајстор Климент Тодоровски, кои одлично успеаа да ги надополнат хармонските блескави бои на богатиот колорит од волшебната ноќ.

Под ѕвезденото небо, во тврдината на културните настани, Долни Сарај, меѓу сите бои; музички, светлосни и тонски, публиката неможеше да остане рамнодушна; со овации и расположенија, не го напуштаа објектот, со желба овој концерт бесконечно да трае. Секако дека бевме почестени со бис изведба, но тајната што ја открив тој момент, само Вам ќе Ви ја откријам; најсреќен и најрасположен беше месијата Шпато, кој од другата димензија испрати аплауз за неговиот остварен сон, Jazz во Македонија, со висок професинализам, благословен од Творецот на универзалноста.

Голема благодарност до сите Џезери и Фестивалот „Охридско лето“.

• Продолжува

Голема благодарност до сите љубители на музичката уметност и сите читачи на концертните приказни од фестивалската приказна „Охридско лето“, 2020 година.

Почитувани!
Ви се обраќам, со особена почит, за вашето следење на фестивалот и вашата поддршка, многу значајни за уметниците – изведувачи, но и за мене – како нивни раскажувач. Уметниците го заслужуваат најголемото внимание, зошто: наградните аплаузи – траат неколку минути, сензацијата – трае неколку денови, додека пишаниот збор е траен белег за нивниот настап и остварената уметност.
Музиката, создадена и дарувана токму од нејзиниот Творец, до нас ја пренесуваат неговите гласници: композитори и изведувачи. Нејзиниот универзален јазик, со бескрајна моќ и влијание, има единствен универзален превод, разбирлив за сите, а се вика Љубов. Тоа ја прави музиката возвишена, а нејзините гласници се избраници од бескрајната интелегенција. Нив, со најголем благослов им е дадена значајна мисија, во која секој се внесува со љубов и со љубов се изразува. Таквите претставувања заслужуваат со љубов да ги поддржуваш и со љубов да зборуваш за нивното остварено дело. Само тогаш музиката е вистинска и чиста. Секое друго толкување е искривување на нејзината естетска вредност.
Мир и љубов!

Голема благодарност до фестивалот ,,Охридско лето” и неговиот директор г-ѓа Наташа Поповиќ

• Импресии од концертните настани од професор Павлина Нечевска Јосифова

 

 

СВЕЧЕНО ОТВОРАЊЕ НА ФЕСТИВАЛОТ ОХРИДСКО ЛЕТО 2020

„ВОКАЛНИ БИСЕРИ ПО СТАПКИТЕ НА АНА ЛИПША – ТОФОВИЌ“

„Во музиката само музиката се случува“ Ханс Фитзер

Храмот „Св. Софија“, срцето во градот на светлината, е првиот извор на создавањето на музичкиот живот на фестивалот „Охридско лето“. Точно пред 60 години, Примадоната при Операта на МНТ, Ана Липша – Тофовиќ, е првата солистка која го запали фестивалскиот факел, со тогаш, најдобриот пијано-соработник, Ладислав Палфи.
Ништо случајно! Градот, со отворен портал кон Творецот, овозможен со енергијата од триста шеест и пет цркви и параклиси, му ја подари централната светост на храмот, во отворањето на универзалниот ритуал – музиката. Таа, знае најдобро да се огласи, при што, сите битија, од сите димензии, да ги поврзе со најголемиот духовен израз на православието – човечкиот глас. Уметниците, концертни изведувачи, со најголема професионална афирмација, во старт ги поставија високите критериуми на фестивалот, кои се почитувани меѓу сите негови учесници до денес.

Свеченото отворање „Вокални бисери по стапките на Ана Липша – Тофовиќ“, на истиот ден од неговото раѓање, 04. Август, ја потврди формулата, дека, само кога историјата ја повторува својата историја е гаранција за квалитет. Величенствениот настан, остварен и доживеан со голем респект и почит кон патронот, единствено му доликува да се изведе во величенствен простор. Античкиот амфитеатар, подготвен според сите протоколи на актуелните и наметнати предострожности, ги отвори прегратките за јубилејната фестивалска приказна.
Публиката, претпазливо, тивко и несигурно, влегуваше под отвореното небо на амфитеатарот. Во трепетот на душата, низ чувство на збунетост и низ тишината на аудиториумот, се чувствуваше возбуда и среќа, дека сепак, по толку време, повторно ќе се изведе и доживее концерт во живо, кој одново ќе ја оствари љубовта и ќе ја нарани душата.
Воведните говори, (Претседателот д-р Стево Пендаровски, покровител на фестивалот, д-р Хусни Исмаили, министер за културата и м-р Снежана Анастасова Чадиковска, професор), живи, со моќни пораки, побудија емоции на возбуда, среќа и љубов, за музиката, која повторно го враќа животот во сите нас. „Охридското лето“, кое беше скоро и невозможно да се оствари, сепак ги донесе своите уметници на концертниот подиумот, а сите Ние бевме привилегирани сведоци од една голема магична вечер.

Учесници на концертот: Миливоје Вељиќ – пијано (Србија), со извонредната оркестарска улога, закитена со кристално – вселенски остварувања, уште на почетокот нè поведе низ брилијантен виртуозитет, со кој ги освои довербата и вниманието на публиката. Неговите филигрански бисери, со беспрекорен сјај, кај сите присутни предизвикаа среќа и задоволство.

Аманда Стојовиќ – мецосопран (Црна Гора), со своите настапи, низ нејзините музички приказни, ги овозможи сите бисерни колоратури, низ прекрасна и нежна вокална боја, благодарејќи им на нејзините технички совршености. Таа е солист кој знае да ја гали душата на слушателот и да го оживува и исполнува секој нејзин миг.

Марија Јелиќ – сопран (Србија), млад драмски лик, која, низ своите бисерни изведби, оствари, многу привлечни, силни и впечатливи емоции, без сокриени возбуда и одговорност. Таа, извонредно одговори на поставените критериуми на престижниов фестивал – сон за многумина уметници.

Дарио Ди Вјетри – тенор (Италија), е третиот солист кој нè поведе по бисерната патека до другите димензии, каде што постојат само совршености. Тој, низ сите совладани и транспарентни техники, успеа да се престави како презентер на извонредна школа. Неговото вистинско владеење, во целост, реализира вистинска уметност, достојна за: восхит, почит и авторитет.

Иван Томашев – бас (Србија) најавторитетниот бисер, во сите бои, кои топло ја греат душата, но знаат и да ја разиграат, истата, преку комиката. Солистот, уште еднаш потврди дека е бисер со трајна гаранција, зошто басовите уметници немаат рок на траење, туку напротив, со возраста стануваат само позрели.

Концертните приказни, со бисерни бои ги претставиа солистите како главни носители на остварените дејствија, кои најверно ги донесоа драмските ликови и ги оживеаа нивните настани. Ваквото остварување, благодарејќи им на: беспрекорната посветеност и одговорност, е и гаранција за оживувањето и доживувањето на делото. Само со таквото владеење, публиката успеа да навлезе во дејствието на содржината и во идентитетот на ликовите од приказните.
Вистинските вредности на „музикалната идеја – постоечката идеја“, е само музички раскажаната форма на самата музика, како плод на музикалното во неа.
Да живее уметноста, да живее музиката, да живеат сите оние на кои патот им е љубов!!!

Благодарност до сите изведувачи од концертот и фестивалот „Охридско лето“.

 

 

КОНЦЕРТ ДУО – ТУРЦИЈА
ОЗЏАН УЛУЏАН – виолина
БИРСЕН УЛУЏАН – ПИЈАНО

,,КОНЦЕРТ ПОД ВИНОЖИТО”

Одлична и сериозна програма, со мајсторски континуитет;
Одлично владеење со инструментите; Со рафиниран тон на виолинистот, усогласен низ сите регистри – подеднакво, со висока култура, беспрекорна интонација, техничко владеење и професионални манири, со големо достоинство… Извонредна школа и изведувачка пракса…

Пијанистката – извонредна во рамноправното дуализирање, со стабилна понуда на сочен и длабоко – енергичен звук, со целосен континуитет на колоритноста на музички план.

Концертот започна со великанот на класицизмот – Моцарт и низ виножитото на целосниот музички план кулминираше, преку националните богатства на извонредната свита на Аднан Сајгун, треперливите бои на големиот автор на импресионизмот – Дебиси, кој овој пат немаше музика само за себе си, својствено за импресионистите, туку извонредна музика за нас, наградената публика, до врвот на програмската соната на Штраус.
Тогаш во храмот Св. Софија се отворија сите драмски, сценски слики – низ триставачниот циклус; од експозициските личности, во првиот став, носители на дејствието, низ емотивните кантилени и превривања – во втори став, до триумфот на финалните кулминации..
Сцени, режии, извонредна интерпретација, се на едно место. Блазе си ни!
Љубовта, гостопримството и вниманието на;
Селекторот, Директорот и публиката, беше наградено со многу пријатно изненадување и почит кон Нас, како топол народ, со изведбата на суитата од нашиот Македонски композитор, меѓу најавторитетните – Томислав Зографски. Беспрекорна нижалка, со сите богатства и мајсторства.
Секако дека шлагот му го препуштија на концертната полонеза, од Виењавски, со која заврши, со овации, големото виножито.

Благодарност до уметниците и
фестивалот ,,Охридско лето”.

 

КОНЦЕРТ НА ДУО ,,СОЛИПС”
ЕЛЕНА СТОЈЧЕСКА-флејта, Македонија/Франција
РОМАН ПЕТИО-гитара, Франција

,,БИСЕРИ НА МУДРОСТА”

“Уметноста е највозвишена мисија на човекот“ – А.Родин

Дуото СолиПс, свесни за својата мисија, на синоќешниот концерт, не удостoија со прекрасна музика, изготвена со извонреден програм, од кој што излегоа сите бисерни филиграни на музичката мудрост.
Магичната атмосфера беше остварена, благодарејќи им на нивната целосна посветеност, со извонредно владеење и взаемна кореспонденција, во синергија со одушевената публика.
Следејќи го концертниот репертоар, чиниш дека тоа едноставно извира од нив, но кога анализираш, свесен си дека пред нас се големи уметници, кои ги абсолвирале своите алатки, со сите тајни и техники на француската школа. Тоа ти дава безбедност и сигурност да се опуштиш во музичката сензација.
Флејтистката, Елена Стојческа, една од нашите образовани ученици, ја испративме во потрага на најреномираната француска школа, и ја добиваме со возвишена уметност и манир на светски уметник… што би рекол нашиот народ “светско, а наше!!“
Гитаристот, Ромен Петио, или кажано – камерниот состав, зашто неговата гитара ги пласираше сите техники и бои на гудачки и дувачки камерни состави, беше сигурен и расположен, со висок, професионален јазик на изразување.
Во целост, дуото е извонреден камерен состав, зашто и двајцата потекнуваат од исти светови. Тоа се вика совршена хармонија, која најадекватно прозвучи во величенствениот храм “Св.Софија“.
Програмот на ,,Бисерите на мудроста“ беше избран според философските начела.

“Полесно е да го разберете еден народ, слушајки ја неговата музика, отколку да го учите неговиот јазик“ – Сантуана.

Концертот започна од Италија, со класичниот композитор и гитарист Мауро Џулиани, до Клод Дебиси “musicien français “ – како што и самиот се потпишувал, со совршени визуелни импресии на неговата пасторална поема, по која не пренесоа во Аргентина, каде бандонеон-от на Астор Пјацола, со сета популарна културна традиција, низ сите приказни за тангото, ги побудија сите емоции и страсти.
Во вториот дел, од концертот, Не преселија во Индија и одлично ни го илустрираа ситар-от на Рави Шанкар, по кој повторно не вратија на другиот француски великан – Морис Равел, како би биле комплетни со француската уметност.
На крајот отпатувавме во Шпанија и богатството од народното наследство со гитаристот и композитор Мигуел Лиобет, а од таму се преселивме на балканот, со Мирослав Тадич и неговите четири македонски песни за алт флејта и гитара. Сонорната алт флејта, својата топла и милозвучна напевност, се прелеваше во совршени хармонски бои, дијалогизирани со гитарата.
Секако заслуживме и извонреден бисер со Духовната фантазија, од авторот со чешко потекло – Јан Вркоч, како закитено доживување во адекватноста на храмот и во текот на големите православни – верски празници.

“Кога царот се вози во колата на вештините, а музиката му е кочијаш, кога се среќаваат различни управувачи со учтивост, кога службениците ги регулираат работите на основа на законот, кога научниците взаемно се поттикнуваат, држејќи се за честа како мерило, и кога народите се обединуваат во мир, тоа е здравјето на светот, тоа се нарекува величествена хармонија“ – Confucius

Благодарност до уметниците и фестивалот ,,Охридско лето”.

 

КОНЦЕРТ НА НАТАЛИЈА ТРУЛ – пијано, Русија

НАСТАН – “ТРАЈНИ ВРЕДНОСТИ“

Музиката е совршена, но, од друга страна, e комплексна уметност. Патот за откривањето на нејзините содржини и изведби е бескраен, како што всушност е и самата таа – бескрајна. Ако тргнете по нејзините долги патеки, секогаш Ви е потребна „храна“, со која ќе го овозможите вашиот, но и нејзиниот живот. Ако Ви е потребна информација, каде сето тоа да го пронајдете, тогаш обратете се кај уметниците со најавторитетно образование и најбогата дејност. Ако Ви е потребно име и адреса, на кои треба да се обратите, за тоа најдобро ќе ви одговори проф. м-р Даница Стојанова, уметнички селектор на овогодинешниот фестивал „Охридско лето“. Таа сигурно ќе Ви препорача, тоа што всушност сте го разбрале, дека треба да се упатите кај проф. Наталија Трул, во Русија.

Концертот на пијанистката Наталија Трул оствари уметност со трајни вредности. Тоа беше концертно музицирање, со висок израз на професионализам, од кој произлегоа сите педагошки инструкции.
Во концертната програма од првиот дел, со авторите: Л.В.Бетовен – патронот во годината на неговиот јубилеј и Ф.Шопен, беше само потврда дека пијанистката е изведувач која раскажува и едуцира, со голем интелектуален израз. Таа, низ јасната форма и содржина, нејзините составни делови ги профилира како актери од оствареното музичко сценарио.
Вториот дел од програмата, пијанистката го исполни со концертни етиди, изведувајќи ги наизменично, по шест етиди, од великаните Шопен и Дебиси. Таа, ваквиот начин на изведба го оствари, исклучиво, со едукативна порака.
Импресионистот Дебиси бил голем почитувач на творештвото на романтичарот Шопен. Тој, како уредник за редакцијата на неговите етиди, за издавачката куќа „Диран“, во Париз, со голема инспирација од етидите на големиот мајстор, го создал својот циклус со 12 етиди, со посвета на Шопен, (Шопен оставил два циклуси со по 12 етиди).
При изведба на етидите, двајцата мајстори се огледува во музичкото огледало, но сепак, секој автор, со различен лик, создаден од својот портрет, како белег за својот творечки стил. Етидите и кај двајцата автори, покрај виртуозниот предизвик, (за кој и двајцата автори оставиле инструкции за нивна изведба), ја носат концертната брилијантност и привлечност. Пијанистката, проф. Наталија Трул, со голем изведувачки манир и сјај, го огледуваше портретот на Шопен во портретот на Дебиси, менувајќи им ја само нивната облека, со јасна и музички доживеана дешифрација на романтизам, преточен во импресионизам,
Ништо подобро не можеше да се случи од доживеаниот настан – совршена интерпретација, со совршена педагошка инструкција, преку совршена дешифрација, до остварена мајсторска школа.

Благодарност до пијанистката Наталија Трул и фестивалот „Охридско лето“.

 

КОНЦЕРТ ГРЦИЈА
ХРИСТОС ГРИМПАС – виолончело
ЏОРЏ ЕМАНУЕЛ ЛАЗАРИДИС – пијано

,,КОНЦЕРТ – ЕНЕРГИЈА”

Изведувачите на овој концерт, Не покренаа со извонредна музичка живост и енергична пулсација, кои низ континуираната динамика, остварија моќно доживување на широки хоризонти.
Уметниците, во извонредната Рахмањинова соната за виолончело и пијано, имаа јасна концепција, со беспрекорна музичка илустрација. Тие, целосно предадени, а при тоа, не штедејќи се: ни технички, ни музички, пласираа раскош на камерно дуо, со извонреден равноправен третман во нивното учество, од јасната форма.

Мусоргски, во интерпретација на пијанистот, со неговите слики го доживеа сјајот на целосната изложба, со одблесоци на енергијата на ,,Нијагара”. Пијанистот, во уникатна интерпретација, доста впечатливо, го наметна и оживеа циклусот, остварувајќи го во еден здив.
Во храмот “Св.Софија”, прозвучи целата масивност: што од ликовни, што од музички илустрации, кои верно ја илустрираа програмноста на изложбата, од делото.
Музика – Енергија!

Благодарност до уметниците и фестивалот ,,Охридско лето”.

 

КОНЦЕРТ
КЕМАЛ ГЕКИЌ – пијано, САД

,,КОНЦЕРТ – РАЈ”

Концертот од душата за душите, со извонреден избор на програм од големите автори: Бетовен, Шопен, Ален и Лист, по кои следуваа и наградни бисови, магично ги оствари сите пијанистички очекувања.
Сите композитори, претставени со големо расположение и мошне креативна интерпретација, добија матични портрети, отсликани со извонредните бои на сопствениот – творечки период.
Пијанистот Гекиќ, со целисна предаденост и сугестивност, ги наметнуваше сите музички содржини, многу допадливи кај публиката, а при тоа, со одлична остварена синергија кај сите присутни и нивното доживување. Музичката драма, во својата најадекватна – Сонатна фирма, го постигна најзначајното остварување, со кое ја антиципира интерпретацијата на нејзиното вајарско обликување, за идните изведувачи. Сите составни делови, прозвучија со индивидуален третман и свој драмски печат.Тоа беа музички приказни, разбирливи до душите на сите присутни…..
Концерт – Рај!

Благодарност до уметникот и фестивалот ,,Охридско лето”.

 

КОНЦЕРТ НА ДУО ПИЈАНО

ЈУЛИЈА КОЌУБАН – пијано, Полска
ИЛЈА МАКСИМОВ – пијано, Русија

,,ДУО ПЕРФЕКЦИЈА СО ТРОЈЦА ВЕЛИКАНИ”

Репертоарот на синоќешниот концерт; Моцарт, Дебиси и Рахмањинов, сигурно е забележан во мемориските фолдери на храмот ,,Св.Софија” и уште долго време ќе живеат сите бисери, на совршената интерпретација.
Публиката, соноќа, ја имаше привилегијата да учествува во настан, во кој се пласираа;
– врвни уметници, со извонредна школа,
– голем професионализам,
– совршена камерна усогласеност, поддржана со подеднакво расположение и солистички манир, што е реткост во врвот на музичкото-камерно музицирање,
– во отсликувањето на сите макро и микро составни делови, со својствен идентитет на творечкиот период и авторите, пласираа сериозна знанственост, како одраз на високиот професионализам,
– перфектна синергија со одушевената публика, која беше сведок и уживател на високата естетска порака…..
Само совршената музика е универзална, создадена за најголемото творештво на бескрајната интелегенција – човекот!

Благодарност до уметниците и фестивалот ,,Охридско лето”

 

• Продолжува…

И покрај пандемијата, уметниците на фестивалот Охридско лето и годинава имаа прилика да ја слушнат приказната за древниот Охрид  и да понесат  незаборавнни спомени. Голем дел од нив прошетаа по културно историските споменици низ Стариот дел на градот со  професионален туристички водич. Слушнаа за средновековните цркви, за старата градска архтекрура, се вратија во римско време на Античкиот театар, прошетаа по старата калдрма,  каде секое камче раскажува вековна приказна…..

„Иако повеќе пати сум бил во Охрид, секоја прошетка за мене е ново доживување. Вистина уживам во овие неповторливи убавини на Охрид. Слушнав за најстарото езеро во Европа, за првиот универзитет, едноставно сум воодушевен и благодарен на фестивалот за ова прекрасна можност за мене“, рече Клемен Хвала виолончалист од Словенија,  при прошетката во Охрид.

Дел од уметниците се запознаа со производителите на брендираните охридски производи бисери, филигран и кожа. А го посетија и најстарото дрво во Охрид, познатиот охридски Чинар стар векови за кој се смета дека го засадил лично Свети Климент Охридски.

„Фасциниран сум. Не сум знаел дека Охрид е една од најстарите населби во Европа, дека има 365 цркви, два светители кои во исто време твореле и уште многу приказни , кои ги слушнавме од професионалниот туристички водич. Презадоволен сум и побогат за нови интересни информации“, рече  Јанез Подлесек виолинист.

Светски познатиот пијанист Кемал Ѓекиќ кој живее и твори во Хрватска е голем вљубеник во Охрид.

–„Јас прв пат тука дојдов 1985 година и повеќе пати сум учествувал на фестивалот, но не во последно време. Враќањето овде е емотивно имам многу пријатели во Охрид  и самиот град  не знам кој епитет да го најдам  да го опишам да речиме дека тој е еден архитектурно природно историски бисер, еден  драгоцен камен и едно свето место одбрано од старите времиња да се изградат тука стотина храмови, Има посебна геомагнетска позиција. Благодарност до Охридско лето за оваа прилика“, рече Кемал  Геќиќ светски познат пијанист.

Воведувањето прошетки со туристички водич за уметниците на фестивалот Охридско лето од минатата година  се покажа како успешен проект, преку кој се врши силна промоција на културно историското богатство на Охрид.

Со театарската претстава „Бог на масакрот“ во изведба на НУ Турски театар Скопје, вчеравечер на сцената „Долни Сарај“ беше спуштена завесата на 60-тото јубилејно издание на фестивалот „Охридско лето“.

Директорката на НУ „Охридско лето“ , Наташа Поповиќ, истакна дека ова јубилејно „Охридско лето“ поради ситуацијата со коронавирусот се одржа во термин различен од традиционалниот,  пред строго ограничен број гледачи кои во текот на изминатите 27 фестивалски денови можеа да уживаат во 26 музички концерти и шест театарски претстави прилагодени според протоколите за здравствена заштита.

–Уметноста,  естетското доживување на врвните концерти и театарски претстави на автентичните локалитети, Античкиот театар, црквата „Св.Софија“, предворјето на „Св. Софија“, „Долни Сарај“, кои ги понудивме на 60-то фестивалско издание се сведоштво дека силата на музиката и театарот се храна за човечкиот дух и во кризни времиња како ова – времето на короната. Бевме пример дека може да се реализира врвна манифестација и покрај сите протоколи што ги предвиде Комисијата за заразни болести и Министерството за здравство. Покажавме дека културата е таа која може да го промени светот, да го преобрази, да ја победи и болеста, и за миг да внесе убавина во нашето секојдневие. Музиката и театарот нѐ обедини сите, станавме посилни и барем за миг, ги оттргнавме мислите од статистичките бројки на оваа страшна пандемија, рече Поповиќ.

Директорката Поповиќ упати огромна благодарност до сите изведувачи кои, како што кажа, имаа храброст да дојдат во време на  најголемата здравствена криза предизвикана од ковид-19 и да настапат пред фестивалската публика.

–Огромна почит и благодарност и до сите кои придонесоа да славиме уште едно возвишено издание на „Охридско лето“, до Претседателот на Република Северна Македонија, Стево Пендаровски, како покровител на фестивалот,  со што „Охридско лето“ низ годините ја гради својата величина и го оджува приматот на најзначајна културна сцена со богата традиција која ги негува вистинските вредности на уметноста, до Владата на Република Северна Македонија  и Министерство за култура за вложувањата во развојот и унапредувањето на културата во државава. Нивната поддршка претставува пример како треба да се негува и одржува еден фестивал. Благодарност и до Општина Охрид и градоначалникот Константин Георгиески за заложбите да ја доближиме културата и туристичката понуда до сите гости, посетители, уметници. Упатувам благодарност и до нашите спонзори, помагатели, пријатели, љубители на уметноста, поддржувачи на културните вредности … посебно до нашиот генерален спонзор, Македонски Телеком, како наш најголемиот партнер на патот кон успесите. Тука се и Амбасадите на Италија, Чешка, Франција и Делегацијата на Европската Унија во земјава со чија помош се реализираа дел од годинешните концерти, рече Поповиќ, потсетувајќи дека приказната „Охридско лето“ започна пред шест децении со оперската певица Ана Липша Тофовиќ, чие семејство добива плакета по повод јубилејот, а во знак на неизмерна почит и благодарност кон певицата која го одржа првиот концерт на фестивалот.

 Годинешното јубилејно издание, според Поповиќ, немаше да биде беспрекорно организирано без  тимот на фестивалот кој професионално, посветено и неуморно работеше на реализацијата на фестивалските вечери, без селекторите на музичката и драмската програма, Даница Стојанова и Александар Поповски, како и без Управниот одбор на фестивалот. Од „Охридско лето“, синоќа беше врачена плакета и до екипата на документарецот „Медена земја“ за промоција на македонската култура.

Затворајќи го годинешното „Охридско лето“, и Турскиот театар од Скопје одбележа 7 децении од постоењето.

-Последната претставата ја одигравме на 28 февруари годинава, и оттогаш сцената во нашата национална установа се затвори. Но, ние направивме напор, и од сѐ што досега има сработено Турски театар, од сите претстави, пробавме да направиме видео-записи. Се надеваме дека од  септември  ќе се изнајде протокол, ако ништо повеќе, барем да ги подготвиме проектите што ни ги одобри Министерството за култура, а тоа се четири претстави, сите наменети за јубилејот, изјави директорката на Турски театар-Скопје, Несрин Таир.

Претставата со која беше спуштена завесата на „Охридско лето“ ја режираше Билге Емин, на текст од Јасмина Реза. Актерите Сузан Акбелге, Филиз Ахмет, Џенап Самет и Селпин Керим на сцената покажаа дека насилството  постои во луѓето, дивјаштвото што демне во секој од нас.

Музичката програма на 60-тото издание на фестивалот „Охридско лето“ вчеравечер беше затворена со премиерна изведба на извонредниот концерт „Музички пријателства“ на врвната македонска обоистка Гордана Јосифова-Неделковска.

Во предворјето на црквата „Света Софија“ пред бројната публика,  поетесата на обоа како што ја нарекува стручната критика, настапи заедно со познатиот македонски флејтист Страшо Темков, виртуозот на гитара Влатко Стефановски и младата пијанистка Елена Атанасовска-Ивановска.

-Програмата беше нестандардна, конципирана во три блока, премиерна изведба. Гости беа моите најблиски соработници, музички пријатели, доцент Елена Атанасовска-Ивановска со која имам реализирано бројни концерти во странство и е вистинско уживање да се настапува со ваков врвен пијанист, професор Страшо Темков со кого другарувам и музицирам од најрано детство, музичката легенда Влатко Стефановски со кого одамна веќе ни се вкрстија патиштата и имаме реализирано одлична соработка. Привилегија е да се соработува со вакви уметници со големо срце и богата душа со кои сум толку духовно поврзана, така што во заедникото свирење, немаме потреба за никаков вербален договор, изјави Јосифова-Неделковска.

Музичката вечер започна со прекрасната изведба на Арија од Свитата бр.3 од Јохан Себастијан Бах, на флејта и обоа, која само го наговести совршено одбраниот репертоар, а потоа следуваа композиции од Веруст, Пјацола, како и познати дела на светскиот композитор и диригент Енио Мориконе.

Виртуозите на обоа и гитара, Јосифова-Неделковска и Влатко Стефановски изведоа обработки на македонските народни песни „Си заљубив едно моме“ во аранжман на Сашо Ливрински, „Јовано, Јованке“, „Касапско оро“ и „Gipsy song“ аранжирани од Васко Атанасовски, како и „Не си го продавај Кољо чифликот“ заедно со флејтистот Темков.

-Беше вистинско уживање и голема инспирација изведбата на овие прекрасни традиционални нумери од изворната македонска музика, особено што беа во изведба на виртуозот Влатко Стефановски. Најавувам дека ќе продолжам со ваквите проекти, рече обоистката.

За прекрасно поминатата вечер, публиката постојано ги наградуваше македонските уметници со долги, бурни и стоечки овации.

-Оваа премиерна програма публиката ја прими одлично. Стоечките овации, големите аплаузи, солзите во очите на публиката се потврда дека реализиравме еден успешен проект којшто набрзо ќе го реализираме во Скопје, а и надвор од државата. Голема благодарност до менаџментот на „Охридско лето“ за поканата да бидам дел од  ова фестивалско издание. Честитки за целиот тим на фестивалот којшто во ова време-невреме кога многу европски фестивали не успеаја да ја кренат завесата, „Охридско лето“ во целост ја реализира предвидената програма.Како никогаш досега, ни е потребно силно да ја доживуваме музиката, да дозволиме да ни ја оплемени душата и да не направи подобри луѓе, додаде Јосифова-Неделковска.

Крајот на магичната ноќ даде дополнителен белег на програмата со изведбата на композицијата „Обоата на Габриел“ од Мориконе.

-Темата „Обоата на Габриел“ на Енио Мориконе од филмот „Мисија“, Гордана ја имаше честа и беше благословена да ја свири со маестро Енио Мориконе. Јас бев на концертот и се разбира, горки солзи ронев додека ја слушав.Секогаш кога ја слушам или свирам оваа тема влегувам во друга состојба на духот, рече на синоќениот концерт гитаристот Стефановски.

На покана на легендарниот Енио Мориконе, Гордана Јосифова-Неделковска настапи заедно со него на свеченото отворање на фестивалот „Охридско лето“ во 2009 година.

Врвната обоистка покрај долгогодишната работа како селектор на музичката програма на фестивалот „Охридско лето“ во периодот од 2007-2016 е носител и на повеќе функции во музички организации, во два мандата е продекан на ФМУ- Скопје, а од 2009 година е избрана за декан на овој факултет кој го води во два последователни мандати.

Добитник е на повеќе државни и меѓународни награди и признанија меѓу кои „13 Ноември“,„Виртуози“ во категоријата меѓународна афирмација, а одликувана е и со престижниот орден на Република Франција – „Витез од Редот на уметности и книжевност“ што се вбројува во четирите најважни одликувања во Франција. Успешноста на нејзиното делување е потврдена и со едно светско признание – во 2004 година од Уредничкиот одбор на Американскиот биографски институт таа е номинирана во категоријата „Успешни жени на 21 век“.